Rekuperacja jest specyficzną instalacją. Jej działanie nie jest tak namacalne, jak np. przy ogrzewaniu podłogowym (ciepłe płytki), a efekty trudno dostrzec gołym okiem. Klient może sobie zadawać pytania, po co inwestować w taką instalację? Dlatego przed zamontowaniem rekuperatora warto pilnie obserwować jakość spania i samopoczucia w domu bez rekuperacji, a potem w domu z rekuperacją. Różnice są naprawdę duże. Pewien monter systemów rekuperacji radzi nawet, żeby prowadzić dzienniczek i zapisywać stan samopoczucia, po to właśnie, by na kartce mieć twarde dowody. – Inaczej moglibyśmy nie zwrócić na nie uwagi – mówi.
Wydawać by się mogło, że nowy dom, wybudowany zgodnie z obowiązującymi normami, spełniający wymogi domu energooszczędnego, nie powinien zaskoczyć swoich mieszkańców żadnym przykrym zjawiskiem, np. pleśnią. Niestety, w pomieszczeniach narażonych na wilgoć, pleśń szybko znajduje dogodne warunki do rozwoju.
W obecnym systemie budownictwa, w którym
obowiązują szczelne okna, szczelne drzwi i wszelkie izolacje, wentylacja grawitacyjna nie funkcjonuje. – Nie ma napływu powietrza, które mogłoby się swobodnie wydostać. Gromadzące się powietrze powoduje tzw. „zaduch” – potwierdza Konrad Pelc, doradca ds. techniczno-handlowych w
JLM Air Comfort z Rzeszowa,
specjalizującej się m.in. w zakładaniu rekuperatorów. – Dlatego wiele osób decyduje się na wentylację mechaniczną.
Jak działa rekuperator?
Rekuperatory zapewniają cyrkulację i wymuszoną wymianę powietrza w budynku za pomocą kanałów wentylacyjnych. Sprawność odzysku ciepła najlepszych urządzeń, według zapewnień producentów, wynosi ok. 90 proc.
Urządzenia te są rozwiązaniem wysoce energooszczędnym dzięki zastosowanych w nich wymiennikach ciepła i silnikach prądu stałego. Zasada działania polega na tym, że ciepło zostaje pobrane ze zużytego powietrza, usuwanego z budynku, a następnie wykorzystane do ogrzania powietrza świeżego, które jest wtłaczane do pomieszczeń objętych systemem. Powietrze zużyte nie miesza się ze świeżym, dzięki czemu zachowana zostaje wysoka higiena, zapewniająca bezpieczne i komfortowe warunki w budynku. Cały system nazywany jest wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła. Na rekuperator składają się wymiennik ciepła oraz wentylatory, których zadaniem jest dostarczanie oraz usuwanie powietrza z budynku.
Do urządzenia podłącza się dwa przewody prowadzące do czerpni i wyrzutni, którymi dostarcza się świeże powietrze z zewnątrz i usuwa zużyte powietrze na zewnątrz, oraz dwa przewody z pomieszczeń. Wyciąg zużytego powietrza łączy się z rurami poprowadzonymi z tak zwanych pomieszczeń „brudnych” – kuchni, łazienki, korytarza i toalety, a nawiew powietrza świeżego, już ogrzanego podłącza się do przewodów wentylacyjnych prowadzących do anemostatów (regulowanych nawiewników), umieszczonych w pomieszczeniach „czystych” – salonie, sypialniach, gabinetach.
Wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła najlepiej montować na etapie budowy domu (niektóre projekty domów zawierają już w sobie projekt rekuperacji), co nie oznacza, że nie można sobie na nią pozwolić w starszym budownictwie, czy w domach niedawno wybudowanych. – Możemy wówczas wykorzystać istniejące kanały wentylacji grawitacyjnej jako kanały wywiewne, natomiast do nawiewu świeżego powietrza musimy wykonać nową instalację z rur wentylacyjnych, ale wiąże się to z dodatkowymi robotami budowlanymi – zaznacza Konrad Pelc.
Dlaczego warto zainwestować w rekuperator?
Lepsze samopoczucie i lepszy sen
Wszyscy dobrze znamy atmosferę panującą w długo niewietrzonych pomieszczeniach. Jeśli dodatkowo przebywa w nich kilka osób, komfort pracy czy relaksu drastycznie spada. Brak świeżego powietrza powoduje m.in. apatię, bóle głowy, senność i ogólne zmęczenie. Wentylacja mechaniczna oferuje świeże powietrze przez cały czas; to tak jakbyśmy mieli otwarte okna i dostęp do świeżego powietrza, co poprawia samopoczucie, dodaje energii i gwarantuje lepszy sen.
Koniec z infekcjami
Wiele osób po zamontowaniu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła obserwuje poprawę stanu zdrowia, zwłaszcza gdy mają problemy z alergią i nawracającymi infekcjami układu oddechowego. Jest to istotne w przypadku małych dzieci. – Wentylacja może być wyposażona w nawilżacz i nawilżać suche powietrze zimą, natomiast w lecie może schładzać, przy czym nie schłodzi ona pomieszczeń tak jak klimatyzacja, lecz doprowadzi jedynie powietrze o niższej temperaturze – mówi Konrad Pelc.
Koniec z pleśnią i parą na lustrze
Pleśń jest zmorą także w nowo wybudowanych domach. Bez odpowiedniej wentylacji plamki pleśni mogą pojawić się w łazienkach, zwłaszcza przy oknach dachowych nawet po krótkim czasie użytkowania. Dzięki rekuperacji problem pleśni przestaje istnieć. Jednym z widocznych efektów jest także brak pary na lustrze w łazience, np. po gorącej kąpieli.
Komfort użytkowania
Rekuperator umieszczany jest zwykle na poddaszach (może być stojący, leżący lub podwieszany), na co dzień nie widać go ani nie słychać. Śladem rekuperacji są jedynie anemostaty w suficie oraz niewielki panel sterowania, który można zamontować w dowolnym miejscu w domu. Za pomocą sterownika można zaprogramować parametry pracy centrali zgodnie z potrzebami użytkowników.
Czy to się opłaca?
Koszt rekuperacji w domu jednorodzinnym to jednorazowy wydatek rzędu 10-15 tysięcy złotych, w zależności od rodzaju wybranego urządzenia, funkcji dodatkowych (np. aplikacja, która pozwala zdalnie sterować rekuperatorem z dowolnego miejsca), ilości kanałów wentylacyjnych i rodzaju wybranych nawiewników. Suma dość duża, biorąc pod uwagę inne wydatki na etapie budowy. – Rekuperator pracuje cały czas, pobierając prąd. Jego normalne działanie można porównać mniej więcej do świecącej się przez całą dobę 100-watowej żarówki, ale działanie to można regulować panelem sterowania i np. zmniejszyć wydajność, gdy nikogo nie ma w domu. Koszty inwestycyjne nie należą do niskich, jednak korzyści, jakie daje rekuperacja, są nieocenione. Rekuperacja znacznie poprawia klimat w domu i samopoczucie mieszkańców, a w domu przecież spędzamy większą część życia – dodaje Konrad Pelc.
Nasz rozmówca radzi, aby rekuperator zakupić u sprawdzonego producenta i z odpowiednimi certyfikatami.
