Niewielkie spółki, spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia – dają pracę osobom, którym trudniej znaleźć zatrudnienie na rynku pracy. Kryzys w gospodarce wpędza je teraz w kłopoty. W ostatnich dwóch latach na Podkarpaciu powstało ponad 100 przedsiębiorstw społecznych z pomocą Rzeszowskiego Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej (ROWES). Teraz ROWES zachęca samorządy do zlecania im robót publicznych i podpowiada, jak skorzystać z tarczy antykryzysowej. Niektóre z przedsiębiorstw społecznych produkują dziś maseczki ochronne. Nie tylko komercyjnie, ale również charytatywnie. Z pomocą animatorów ROWES powstała bowiem solidarna koalicja na rzecz szpitala w Nisku. Do akcji dołączyły kolejne Szpitale m.in. z Kolbuszowej i Rzeszowa.
Pracownie krawieckie i jubilerska, firmy cateringowe i sprzątające, edukacyjne, a nawet ranczo z alpakami do zooterapii i usługi „złotych rączek” – takie m.in. przedsiębiorstwa społeczne powstały dzięki projektowi realizowanemu przez Rzeszowski Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej (ROWES) prowadzony przez Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. Dzięki dotacjom, szkoleniom i wsparciu pomostowemu (które pozwoliło m.in. na pokrycie wynagrodzeń przez 12 miesięcy) pracę otrzymały osoby, które miały trudności ze znalezieniem zatrudnienia na otwartym rynku pracy. W ciągu dwóch ostatnich lat powstały 104 przedsiębiorstwa społeczne w dwóch subregionach, które obejmuje swoimi projektami ROWES. Są to powiaty: rzeszowski, kolbuszowski, niżański, stalowowolski i miasto Rzeszów, oraz strzyżowski, ropczycko-sędziszowski, dębicki, mielecki, tarnobrzeski i miasto Tarnobrzeg.
– Te przedsiębiorstwa dobrze sobie radziły. Według danych z marca br. w likwidacji było tylko jedno przedsiębiorstwo społeczne. To naprawdę dobry wynik – podkreśla Barbara Borowiec, dyrektor ROWES. – Jednak, patrząc na dzisiejszą sytuację gospodarki, musimy liczyć się z tym, że liczba tych, które nie poradzą sobie na rynku może drastycznie wzrosnąć. Aby ten odsetek jak najmocniej ograniczyć, doradzamy im, z jakich form wsparcia w zaproponowanej przez rząd tarczy antykryzysowej mogą skorzystać. W przypadku podmiotów ekonomii społecznej największym zainteresowaniem cieszy się dofinansowanie do wynagrodzeń, zawieszenia składek ZUS oraz mikropożyczki z powiatowych urzędów pracy.
ROWES zwrócił się również do jednostek samorządowych z pytaniem o możliwość nawiązania współpracy pomiędzy samorządami a podmiotami ekonomii społecznej. Zgodnie z ustawą z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, można obecnie zlecać podmiotom ekonomii społecznej realizację zadań publicznych służących zwalczaniu epidemii z pominięciem otwartego konkursu ofert.
– Zachęcamy samorządy, by zgłaszały nam zapotrzebowania na określone usługi – mówi dyrektor Borowiec. – Pracownicy Rzeszowskiego Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej pomogą w nawiązaniu współpracy z organizacjami, które mogłyby realizować zadania publiczne w przeciwdziałaniu COVID-19.
Animatorzy ROWES mocno działają w małych lokalnych środowiskach. Dlatego już w marcu udało im się włączyć wiele podmiotów ekonomii społecznej w tym kół gospodyń wiejskich, osób indywidulanych i firm do solidarnej walki z pandemią i wspólnej inicjatywy „Szycia maseczek dla szpitali”.
– Dzięki współpracy z lokalnymi środowiskami i szpitalami, udało się uruchomić społeczne siły do wspólnej pracy – przyznaje dyrektor ROWES. – Przykładem jest Szpital w Nisku, który przekazał materiał do szycia maseczek i nadzoruje akcję pod względem merytorycznym i technicznym. My organizujemy pozostałe materiały i pracę osób, które mogą szyć maseczki u siebie w domach, zamkniętych zakładach, tak aby nie stwarzać dodatkowego zagrożenia epidemiologicznego. Do akcji włączyły się koła gospodyń wiejskich, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa społeczne, przedsiębiorcy lokalni i indywidualne osoby.
Akcja szycia maseczek pokazała, jak szybko sektor społeczny potrafi reagować na zmieniające się potrzeby. – Dzięki współpracy, zaangażowaniu animatorów i lokalnych społeczności można wiele zdziałać. Warto organizować się i wspierać takie akcje. Jest duża szansa, że sieci współpracy powstałe w sytuacji epidemii, będą owocnie funkcjonowały również w czasie wolnym od zagrożeń – uważają pracownicy działającego przy RARR ośrodka.
Kilka podmiotów ekonomii społecznej rozpoczęło także produkcję maseczek, by utrzymać swoją działalność. Wśród nich jest np. Fundacja Artystyczna GA MON, czy Zakład Aktywności Zawodowej prowadzany przez Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych Radość w Dębicy.
Warto dodać, że od 1 stycznia 2020 roku, ROWES realizuje kolejny trzyletni projekt, dzięki któremu powstaną kolejne przedsiębiorstwa społeczne. – Kontynuujemy wsparcie z zakresu doradztwa biznesowego, specjalistycznego, szkoleń zawodowych oraz doradztwa branżowego dla przedsiębiorstw społecznych, które już funkcjonują lub nowych, które powstaną. Jesteśmy również bardzo aktywni w środowiskach lokalnych dzięki animatorom, którzy inspirują oraz motywują osoby indywidualne, podmioty, instytucje do wspólnych działań na rzecz swoich społeczności – wyjaśnia dyrektor ROWES. – W tym roku planujemy również uruchomienie wsparcia finansowego dla istniejących oraz nowo tworzonych przedsiębiorstw społecznych. Będzie można otrzymać dotację na utworzenie nowych miejsc pracy w przedsiębiorstwie społecznym – 21 200 zł na jednego pracownika, a dodatkowo wsparcie pomostowe na maksymalnie 12 miesięcy, którego wysokość będzie uzależniona od wymiaru etatu.
