W 2021 roku mieszkańcy oraz podróżni skorzystają z przebudowanej stacji kolejowej w Rzeszowie. Pojawią się nowe perony z nowoczesnym systemem informacji, dodatkowy przystanek Rzeszów Zachodni w rejonie Alei Wyzwolenia, a także ruchome schody i windy. Dotychczasową kładkę nad torami, łączącą dworzec główny PKP i centrum Rzeszowa z osiedlem 1000-lecia, zastąpi tunel. Inwestycja PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. warta 205 mln zł ma zwiększyć komfort obsługi pasażerów, zapewnić lepszy dostęp do pociągów osobom niepełnosprawnym i usprawnić komunikację.
Historia transportu kolejowego w Rzeszowie rozpoczęła się 15 listopada 1858 roku wraz z budową Kolei Galicyjskiej łączącej Kraków z Lwowem. W tym samym czasie oddano do użytku Dworzec Główny, który aż do 1902 roku znajdował się poza granicami administracyjnymi Rzeszowa, na terenie Ruskiej Wsi. W 1890 roku otwarto dworzec Rzeszów Staroniwa, skąd w czasie II wojny światowej odjeżdżały pociągi z Żydami do obozu zagłady w Bełżcu. Powstała też linia kolejowa Jasło – Rzeszów Główny. Następnie oddawano do użytku przystanki: Rzeszów Osiedle oraz Zwięczyca i Załęże, których nazwy zostały zmienione po poszerzeniu granic administracyjnych miasta.
Powstanie węzła komunikacyjnego było dla Rzeszowa silnym czynnikiem stymulującym rozwój gospodarczy, ułatwiało wymianę towarów, dynamizowało wzrost demograficzny oraz korzystnie wpływało na strukturę przestrzenną. Jak na drożdżach „rosły” parowozownie, warsztaty, budynki magazynowo-składowe, administracyjne i dworcowe oraz strażnice.
Część z nich przetrwała do dzisiaj w niezmienionej postaci. Oprócz zabytkowego budynku dworca PKP, w dobrym stanie zachowała się też wieża ciśnień wzniesiona pod koniec XIX wieku oraz długi budynek administracyjno-magazynowy położony na zachód od dworca. Około 1910 roku przy obecnej ul. Batorego zostały wzniesione neogotyckie budynki Dyrekcji Kolei, które przetrwały do dziś i wyróżniają się zarówno wielkością, jak i charakterystyczną bryłą oraz naturalnym kolorem cegły. Przy moście kolejowym na Wisłoku znajduje się neogotycki zespół obiektów stacji pomp, czyli budynek pompy parowej i elektrycznej oraz pomieszczenie mieszkalne.
Były trzy przystanki kolejowe w Rzeszowie, będzie czwarty – Rzeszów Zachodni
Rzeszów posiada największy węzeł kolejowy w województwie podkarpackim i jeden z najważniejszych w południowo-wschodniej Polsce. W jego skład wchodzą 2 stacje: Rzeszów Główny i Rzeszów Staroniwa. Do tego dochodzą jeszcze 3 przystanki: Rzeszów Osiedle, Rzeszów Załęże i Rzeszów Zwięczyca oraz jeden rozjazd, Rzeszów Zachodni. Przez węzeł przebiegają 3 linie kolejowe: Ocice – Rzeszów Główny, Kraków Główny – Medyka, Rzeszów Główny – Jasło i łącznica Rzeszów Zachodni – Rzeszów Staroniwa.
Podróżni już od kilkudziesięciu lat czekają na rewitalizację stacji kolejowej oraz wybranych linii kolejowych. Dlatego po 161 latach istnienia kolei w Rzeszowie, PKP Polskie Linie Kolejowe rozpoczęły kompleksową przebudowę stacji Rzeszów Główny i towarzyszącej jej infrastruktury. Prace budowlane realizowane są etapami i obejmują: przebudowę stacji Rzeszów Główny, budowę dodatkowego przystanku Rzeszów Zachodni, przebudowę trzech mostów przy al. Wyzwolenia i wiaduktu przy ul. Batorego oraz przejazdu w rejonie ul. Marii Konopnickiej. Wykonawcą inwestycji wartej 205 mln zł jest konsorcjum składające się z 4 firm: Track Tec Construction Sp. z o.o., Inżynieria Rzeszów S.A., INTOP WARSZAWA Sp. z o.o. oraz INFRAKOL Sp. z o.o. Sp. k. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, podróżni już w pierwszej połowie 2021 roku będą mogli korzystać nie tylko z nowej stacji PKP, ale też nowoczesnych rozwiązań komunikacyjnych w centrum miasta.
Fot. Archiwum PKP Polskich Linii Kolejowych
Trzy etapy modernizacji
Budowa przystanku Rzeszów Zachodni to pierwszy z trzech etapów przebudowy stacji Rzeszów Główny. Nowy przystanek usprawni komunikację na trasie Rzeszów – Kolbuszowa – Ocice i Kraków – Rzeszów.
Przystanek Rzeszów Zachodni już powstaje, a wraz z nim dwa nowe perony w rejonie al. Wyzwolenia. Pierwszy ma usprawnić komunikację dla linii 71 na trasie Kolbuszowa-Rzeszów, drugi ułatwi podróżowanie pociągami relacji 91, czyli między Krakowem a Rzeszowem.
Antypoślizgowe nawierzchnie, linie naprowadzające, ruchome schody, winda oraz pochylnia mają ułatwić podróżowanie osobom starszym i niepełnosprawnym. Obiekt wyposażony będzie również w wiaty, ławki oraz nowoczesne tablice informacyjne.
– Dzięki temu zlikwidujemy bariery architektoniczne i poprawimy komfort podróżnych – mówi Dorota Szalacha z biura prasowego PKP Polskich Linii Kolejowych.
Nowe mosty – większy komfort na drogach
Przy nowym przystanku Rzeszów Zachodni PLK przebudują trzy mosty w okolicy al. Wyzwolenia oraz jeden wiadukt nad ul. Batorego, który zostanie wzmocniony i poszerzony. Zamontowane będą także nowe urządzenia na przejeździe kolejowo-drogowym przy ul. Marii Konopnickiej. PLK wymienią również tory, sieć trakcyjną i urządzenia sterowania ruchem kolejowym.
Obecnie trwają pracę przy wszystkich 3 obiektach, gdzie instalowane są sieci energetyczne i teletechniczne. Takie rozwiązanie ułatwi dostęp do pociągów przede wszystkim mieszkańcom Staromieścia i Baranówki.
– Gotowe są już dwie konstrukcje. Obecnie prowadzimy prace przy trzecim (ostatnim) moście. Równocześnie trwa przebudowa przejazdu przy ul. Marii Konopnickiej w Rzeszowie, która zapewni większe bezpieczeństwo na torach i drodze, dzięki czemu przekraczanie tego skrzyżowania będzie sprawniejsze – dodaje Dorota Szalacha. – Wymieniona zostanie również nawierzchnia przejazdu z płyt betonowych wielkogabarytowych na płyty gumowe małogabarytowe. Położymy także nową nawierzchnię na dojazdach do przejazdu, a zwiększenie poziomu bezpieczeństwa zapewnią nowoczesne urządzenia sygnalizujące o nadjeżdżającym pociągu.
Drugi etap inwestycji rozpocznie się w połowie 2019 roku i potrwa około 10 miesięcy. Obejmie przebudowę i modernizację trzech peronów na stacji Rzeszów Główny. Po renowacji, wszystkie zostaną wyposażone w wiaty, ławki oraz oznakowania i tablice informacyjne. Nawierzchnia granitowa peronów oraz linie naprowadzające ułatwią poruszanie się osobom niewidomym i słabo widzącym. Lepszą komunikację zapewnią dodatkowo windy i ruchome schody.
Fot. Tadeusz Poźniak
Przebudują wiadukt przy Batorego
W lipcu br. rozpocznie się trzeci, ostatni etap inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych w Rzeszowie. Będzie to przebudowa ponad 150-letniego wiaduktu między ul. Batorego i Siemieńskiego. PLK zajmą się rozbiórką istniejącego już obiektu i budową nowego. Miasto poszerzy oraz pogłębi jednopasmowy przejazd pod wiaduktem, na którym od lat odbywa się ruch wahadłowy, sterowany sygnalizacją świetlną. Jest szansa, że ponad 4-milionowa inwestycja rozładuje korki, sięgające w godzinach szczytu ul. Siemieńskiego, Kosynierów i placu Głowackiego, ale nie wcześniej niż w połowie 2020 roku.
Obiekt zostanie zbudowany praktycznie od nowa. Za prace rozbiórkowe oraz wykonanie lekkiej, żelbetowej konstrukcji odpowiedzialne będą PKP Polskie Linie Kolejowe. Z kolei miasto ma poszerzyć znajdującą się pod wiaduktem jezdnię. Dodatkowego pasa ruchu nie da się wybudować pod obecnie istniejącym obiektem, dlatego konieczne jest wyburzenie betonowych ścian, podtrzymujących całą konstrukcję. Przy ul. Żółkiewskiego powstaną też chodniki po obu stronach i ścieżki rowerowe.
– Chcemy scalić przebudowę centralnej części stacji Rzeszów Główny z odnową wiaduktu, by przyspieszyć prace. Podczas robót, droga pod obiektem będzie wyłączona z ruchu. Po zakończeniu inwestycji, jezdnia będzie poszerzona do dwóch pasów, co znacznie ułatwi komunikację miejską – mówi Dorota Szalacha.
Przebudowa wiaduktu ruszy 26 czerwca 2019 roku i potrwa ok. 13 miesięcy.
Przebudowa stacji Rzeszów Główny za 205 mln zł odbywa się w ramach Projektu Krajowego Programu Kolejowego „Poprawa stanu technicznego infrastruktury obsługi podróżnych” i obejmuje trzy stacje: Szczecin Główny, Gdańsk Główny i Rzeszów Główny. Zlikwidowane zostaną bariery architektoniczne oraz zwiększy się komfort na stacjach i przystankach linii kolejowych m.in. z Rzeszowa do Przemyśla oraz na trasie do Jasła.