Bajkowa skalna ściana koło Rudawki Rymanowskiej, która obrazuje historię liczącą 35 mln lat, zachwyca turystów od lat. Także tych, którzy podążają ulubionymi karpackimi szlakami Karola Wojtyły. Od 9 sierpnia utworzony tutaj zostaje rezerwat przyrody – „Olzy”. Zarządzenie podpisał 22 lipca Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie.
Wznosząca się w dolinie Wisłoka skalna ściana koło Rudawki Rymanowskiej, to największe w polskich Karpatach odsłonięcie łupków menilitowych i niewątpliwie jedno z najpiękniejszych. Jest to również jedna z największych atrakcji turystycznych Podkarpacia, która zachwyca o każdej porze roku.
Przed laty to miejsce i RUdawkę Rymanowską upodobał sobie Karol Wojtyła. W okolice Rudawki po raz pierwszy przybył w 1952 roku. Potem, w latach 1973-1978 często przyjeżdżał tu wypoczywać. Nieco ponad dwa miesiące po ostatnim pobycie w Rudawce został wybrany papieżem, a zachwyt Beskidem Niskim stał się inspiracją do napisania słynnego "Tryptyku Rzymskiego".
Ściana z filmu Skolimowskiego
Okolice Rudawki Rymanowskiej. Fot. Agrofoto
Jak przypominają przyrodnicy, odsłonięcie łupków menilitowych w Rudawce Rymanowskiej powstało w wyniku erozji wgłębnej, po zmianie biegu rzeki i utworzeniu się przełomu powyżej Beska (pierwotne dno rzeki znajduje się 25 m wyżej).
Charakterystyczny, warstwowy układ skał powstawał w wyniku osadzania osadów żwirów, piasków i iłów w głębokim Oceanie Tetydy, którego pozostałością jest Morze Śródziemne (!), w dolnym oligocenie, tj. około 35 milionów lat temu!
Nazwa łupków pochodzi od znalezionego w Ménilmontant we Francji brunatnoszarego opalu – menilitu.
Oprócz odsłonięcia skalnego, ochroną objęto porastający szczyt drzewostan, w którym dominuje buczyna karpacka (Dentario glandulosae – Fagetum).
Rezerwat "Olzy" i jego obszar
Jak przypomina Regionalna Dyrekcja Ochrony środowiska w Rzeszowie, plany objęcia tego terenu ochroną rezerwatową pojawiły się jeszcze w 2003 r. Pierwotnie miał on obejmować większy teren i nosić nazwę „Dolina Wisłoka”.
Ostatecznie skoncentrowano się na walorach geologicznych i krajobrazowych malowniczej odkrywki, która znana jest pod nazwą „Ściana Olzy w Rudawce Rymanowskiej”. Dlatego też zdecydowano się na nazwę „Olzy”, która funkcjonowała wśród przedwojennych mieszkańców Rudawki, jednak zanikła wraz z ich wysiedleniem w 1946 r. Ten toponim wywodzi się prawdopodobnie od słowa ylz lub ylzy, które oznacza przepaść lub urwisko, co oddaje w pełni charakter obiektu.
Zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody „Olzy” Regionalny Dyrektor Ochrony Środowisk w Rzeszowie podpisał 22 lipca. Zgodnie z prawem wejdzie on w życie 9 sierpnia 2022 r. Tym samym liczba rezerwatów przyrody w województwie podkarpackim zwiększy się do 98.