O takich narzędziach mówiono podczas konferencji “Światowe innowacje łączące medycynę, inżynierię oraz technologię w diagnozowaniu i terapii autyzmu”, która odbyła się w czwartek na Politechnice Rzeszowskiej. Jej organizatorami były: Rzeszowskie Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych i Autystycznych „Solis Radius”, Fundacja „Hic Et Nunc” i Politechnika. W konferencji wzięli udział m.in. naukowcy, terapeuci, wychowawcy i rodzice dzieci z autyzmem.
dr nauk med. Agnieszka Rynkiewicz z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Fot. Tadeusz Poźniak
Dr Rynkiewicz przypomniała, że diagnoza autyzmu jest procesem wielodyscyplinarnym, w którym trzeba uwzględnić także inne stany chorobowe lub zaburzenia, bowiem nie istnieje jasna, ostra granica pomiędzy autyzmem, cechami autystycznymi a tzw. normalnością.
– Z autyzmu się nie wyrasta – przypomniała prelegentka. Osobą autystyczną pozostaje się do końca życia. Jednak choroba ujawnia się w okresie wczesnodziecięcym. Chodzi o to, by została prawidłowo i jak najszybciej zdiagnozowana.
Jest wiele objawów, które mogą wskazywać na to, że w przypadku danego dziecka mamy do czynienia z autyzmem. Jak stwierdziła prof. Ann Le Couteur z Newcastle University, kluczowe cechy autyzmu to: trwałe zaburzenie w komunikacji społecznej (zarówno werbalnej, jak i niewerbalnej) oraz ograniczone, powtarzalne wzorce zachowań, zainteresowań.
Trudnością w diagnostyce jest tzw. współchorobowość, czyli występowanie objawów charakterystycznych dla autyzmu wspólnie z innymi jednostkami chorobowymi (jedną lub więcej). Są to np. zaburzenia rozwoju mowy, opóźnienie rozwoju intelektualnego, ADHD, padaczka itp. Jak stwierdziła prof. Le Couteur, zdarzały się przypadki, że na skutek współistnienia ADHD, opóźnienia w zdiagnozowaniu autyzmu wynosiły nawet 3 lata.
Prof. Le Couteur zaprezentowała narzędzie służące do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu – ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule). – Bardzo czekaliśmy na nie w Polsce i w Rzeszowie – stwierdziła Agata Pieniążek, prezes Stowarzyszenia „Solis Radius”.
W diagnostyce autyzmu coraz częstsze zastosowanie mają zaawansowane technologie informatyczne. – Na styku informatyki i medycyny często dzieją się ciekawe rzeczy – zauważył dr hab. Grzegorz Wójcik, prof. UMCS w Lublinie (Pracownia Neuroinformatyki).
O tych „ciekawych rzeczach” mówili m.in. prof. Bjorn Schuller z Imperial College London (Wielka Brytania) i University of Passau (Niemcy) oraz prof. Antonio Camurri z Casa Paganini – InfoMus Research Centre na Uniwersytecie w Genui (Włochy). Przy pomocy m.in. edukacyjnych gier komputerowych (także w formie aplikacji na tablety czy smartfony) oraz robotów można rozróżniać, analizować i opisywać stany emocjonalne dzieci ze spektrum autyzmu (na podstawie sposobu ich komunikacji z otoczeniem i reakcji na odbierane bodźce). Jak stwierdził prof. Schuller, dzieci bardzo lubią pracę z wykorzystaniem gier edukacyjnych, a same gry mogą nie tylko pomóc w analizie, ale także wpłynąć pozytywnie na poziom emocji badanego dziecka.
