W otoczeniu pięknych gór Słonnych, w połączeniu z charakterystyczną drewnianą zabudową, Sanok od lat przyciąga ludzi filmu. Zwłaszcza Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, w którym czas jakby się zatrzymał, zachowując zabytkowe świątynie, pojedyncze wiejskie chałupy i budynki gospodarcze oraz większe układy gospodarskich obejść i wiejskich zabudowań.
Filmografia Sanoka sięga 1971 roku, kiedy to Tadeusz Konwicki, w klimatycznym wnętrzu cerkwi z Grąziowej w sanockim skansenie, realizował sceny do filmu „Jak daleko stąd, jak blisko”, z Andrzejem Łapickim i Gustawem Holoubkiem w rolach głównych. Przez kolejne lata filmowo działo się tu wiele: w pobliskim Lesku Janusz Majewski zrealizował sceny do „Lekcji martwego języka”, z młodym wówczas Olgierdem Łukaszewiczem, w latach 80., na terenie skansenu, pracowała ekipa serialu historycznego „Crimen”, w którym główną rolę zagrał Bogusław Linda. Skansen służył jako filmowa lokacja także do dwóch części familijnej produkcji o przygodach Hanusza Bystrego, w reżyserii Pawła Komorowskiego („Oko Proroka” i „Przeklęte Oko proroka”).
Sanok jest atrakcyjny dla filmowców również współcześnie. Stał się tłem do produkcji obrazu „Wołyń” Wojciecha Smarzowskiego, czy serialu telewizyjnego „1920. Wojna i miłość”. W pobliskim Mrzygłodzie pracowali Jan Jakub Kolski („Serce, serduszko”), a w 2021 roku Giacomo Abbruzesse osadził tam elementy historii „Disco Boya”, nagrodzonego Srebrnym Niedźwiedziem na zeszłorocznym festiwalu Berlinale.
Sanok to też niezwykli twórcy, a przede wszystkim Zdzisław Beksiński i to, co się łączy z jego osobą i światem filmu.
Od 8 do 11 sierpnia zaplanowano w Sanoku otwarcie Podkarpackiego Szlaku Filmowego. Cztery dni kina plenerowego, spotkań z twórcami, spacerów śladem lokacji filmowych oraz klimatycznych koncertów. Organizatorzy przygotowali aż 40 filmowych atrakcji, które będą odbywać się w Muzeum Budownictwa Ludowego, w Muzeum Historycznym oraz w kinie Sanockiego Domu Kultury.
Wydarzenie rozpocznie się w czwartek (8 sierpnia) premierą dokumentu szczególnie ważnego dla sanoczan. „Przepraszam za marzenia” Rafała Gużkowskiego o himalaiście Łukaszu Łagożnym, który zdobył Koronę Ziemi. Pokaz filmu oraz spotkanie z reżyserem i bohaterem produkcji odbędzie się o 18.00 w SDK.
Drugiego dnia, w piątek (9 sierpnia) po raz pierwszy w Sanoku pokazany zostanie film „Z wnętrza” – dokumentalny pamiętnik Zdzisława Beksińskiego, złożony w całości z taśm VHS, nagranych przez artystę. Projekcji, która rozpocznie się o 18.00 w SDK, towarzyszyć będzie spotkanie z reżyserami obrazu – Cezarym Grzesiukiem, Tomaszem Szwanem i Krystianem Kamińskim.
Czwartkowy i piątkowy wieczór (8-9 sierpnia) dedykowany jest fanom kinowych maratonów – w oba dni w SDK zobaczyć będzie można serial „Crimen”, każdego dnia po trzy kolejne odcinki. W czwartek start maratonu o 20.00, a w piątek – o 20.30.
W weekend wydarzeń zaplanowanych jest najwięcej! W sobotę i niedzielę (10-11 sierpnia) Podkarpacki Szlak Filmowy będzie aż w trzech miejscach jednocześnie. Atrakcje zaplanowane są od południa, z myślą m.in. o rodzinach, i skończą się późnym wieczorem.
W sobotę i niedzielę, w skansenie, na najmłodszych czekają warsztaty z technik filmowych i tworzenia filmowych rekwizytów oraz scenografii, prowadzone przez Podkarpackie Centrum Nauki ŁUKASIEWICZ. W oba dni propozycjami dla rodzin są też pokazy filmu przygodowego „Oko Proroka” i jego kontynuacji „Przeklęte Oko Proroka”, oraz quizy filmowe z nagrodami.
Każde otwarcie kolejnego etapu Podkarpackiego Szlaku Filmowego to kultowe już spacery filmowe. W skansenie o 13.00 i 15.00 w sobotę i niedzielę, a w zamku – w sobotę o 11.00 i 13.00 i w niedzielę o 11.00 i 14.00. Tego nie można przegapić, zwłaszcza, że dla uczestników wydarzenia kursować będzie bezpłatny autobus AUTOSAN na trasie zamek-skansen.
Sanocki Szlak odwiedzą też filmowcy. W sobotę o 17.00 na zamku, po projekcji filmu „Ostatnia rodzina” spotkanie z twórcami: reżyserem Janem P. Matuszyńskim, aktorką Aleksandrą Konieczną i scenarzystą Robertem Bolesto. W niedzielę o 16.15 o swoich doświadczeniach na planach filmowych w sanockim skansenie opowiedzą m.in. aktor Eryk Lubos, aktor i reżyser Mariusz Bonaszewski, reżyser Maciej Migas czy scenograf Marek Zawierucha. Natomiast w niedzielę, na zamku, po projekcji filmu „Lekcja martwego języka” o 17.30, odbędzie się spotkanie z aktorem Olgierdem Łukaszewiczem.
Sanok to wybitni twórcy – malarz Zdzisław Beksiński czy poeta Janusz Szuber. W sobotę o 15.30 spotkanie „Beksiński we wspomnieniu przyjaciół” na zamku, gdzie o artyście opowiedzą Janusz Barycki, Grzegorz Gajewski, Wiesław Banach i Jarosław Serafin. W niedzielę natomiast, o 14.00 na zamku, po projekcji filmu „Sanocczyzna Janusza Szubera” o poecie opowiedzą jego przyjaciele – prof. Jan Skoczyński, Grzegorz Gajewski i Małgorzata Sienkiewicz-Woskowicz.
Otwarcie Podkarpackiego Szlaku Filmowego uświetni też doskonała muzyka. W sobotę o 20.30 na zamku plenerowy koncert zagra Mikołaj Trzaska – ikona jazzowej awangardy, twórca elektryzującej muzyki do filmów m.in. Wojciecha Smarzowskiego. Z kolei w niedzielę o 19.00, w zabytkowym kościele na terenie sanockiego skansenu folkowy zespół Wernyhora.
Wszystkie 40 wydarzeń znajduje się w programie na stronie: https://filmowepodkarpacie.pl/pl/o-szlaku-2/567-sanok-planhttps:/. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny!
Organizatorem wydarzenia jest Podkarpacka Komisja Filmowa, Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, Województwo Podkarpackie. Współorganizatorami są Miasto Sanok, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Muzeum Historyczne w Sanoku, Sanocki Dom Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku. Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
