Rzeszów na cztery dni stanie się miejscem spotkania ludzi teatru – twórców, artystów i badaczy, dla których festiwal „Źródła Pamięci. Szajna-Grotowski-Kantor” jest jedyna okazją, by spotkać się ze sztuką tych właśnie trzech wielkich reformatorów teatru jednocześnie. Nieprzypadkowo też takie spotkanie odbywa się w Rzeszowie – tu właśnie oraz w niedalekiej Nienadówce i Wielopolu Skrzyńskim oni trzej dorastali. – Zależy nam, aby przywracać pamięć tych miejsc i przypominać całemu światu, że właśnie tutaj, w promieniu 40 kilometrów urodzili się tak niekonwencjonalni i jedyni w swoim rodzaju artyści. Każdy tworzył swój teatr, teatr inny, osobny, bez oglądania się na mody – zauważa Aneta Adamska, pomysłodawczyni i dyrektor artystyczny festiwalu. – Idea teatru osobnego stała się też myślą przewodnią przy tworzeniu programu tegorocznych Źródeł Pamięci. Drugi motyw to wielka literatura. Thomas Richards i teatr z Pontedery przedstawi sztukę odwołującą się do prozy Dostojewskiego, Leszek Mądzik sięga po Brunona Schulza, a mój Teatr Przedmieście – po „Ostatnie rozdanie” Wiesława Myśliwskiego.
Chociaż festiwal nie otrzymał w tym roku dofinansowania z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Rzeszów nie zrezygnował z jego organizacji i w budżecie miasta znalazło się 150 tys. zł na czterodniową imprezę.
– Festiwal „Źródła Pamięci” to jeden z najważniejszych festiwali w mieście – podkreśla Aneta Radaczyńska, dyrektor Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki. – Zależało nam, aby również w tym roku nie zabrakło na nim ciekawych przedsięwzięć – spektakli, warsztatów i naukowych konferencji. Miejsce, z którego się wywodzimy kształtuje nas, chcemy o tym przypominać, zaznaczać ważną obecność Rzeszowa na kulturalnej mapie Polski i poprzez sztukę oraz spektakle uczyć wrażliwości.
Najważniejszym wydarzeniem będzie spektakl „The Underground: A response to Dostoevsky” w wykonaniu Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards z Pontedery. To pierwsza w Polsce prezentacja najnowszej produkcji Workcenter, w której wykorzystano fragmenty „Notatek z podziemia” oraz „Braci Karamazow”. Spektakl pokazany zostanie 3 listopada, pierwszego dnia festiwalu i będzie tłumaczony na język polski. Następnego dnia odbędzie się natomiast spotkanie z Thomasem Richardsem, „esencjalnym współpracownikiem” Jerzego Grotowskiego, o godz. 17 weźmie on udział w konferencji „Trzydzieści lat Workcenter. Retrospektywa”.
Wśród zaproszonych gości jest również Scena Plastyczna KUL ze spektaklem „Lustro” na motywach twórczości Brunona Schulza. Jak przypominają organizatorzy festiwalu, Leszek Mądzik – artysta wyjątkowy i osobny, założyciel Sceny Plastycznej KUL niejednokrotnie odwoływał się w swojej twórczości do dzieł starszych o pokolenie reżyserów: „Umarłej klasy" Tadeusza Kantora, "Apocalypsis cum figuris" Jerzego Grotowskiego i "Repliki" Józefa Szajny. Poza autorskimi spektaklami Leszka Mądzika szczególnie dobrze znane są jego fotografie odkrywające podobieństwo ludzkiego losu i struktur widzialnego świata w różnych kulturach. Świetnym tego przykładem będzie wystawa fotografii „Faktura czasu” (foyer Teatru Maska).
– Możemy też zdradzić, że Leszek Mądzik podczas pobytu na festiwalu, dostał od nas specjalne zadanie. Ma zastanowić się nad wykorzystaniem pomnika autorstwa Józefa Szajny na placu Cichociemnych w artystycznym działaniu. Może uda się je zrealizować na przyszłorocznym festiwalu – zdradza Aneta Adamska.
Przez dwa wieczory, 5-6 listopada, dla rzeszowskiej publiczności grał będzie zakopiański Teatr im. St. I. Witkiewicza. Oklaskiwany w ubiegłym roku na stojąco, tym razem wystawi „Barabasza” wg tekstu Pära Lagerkvista oraz „Demonizm Zakopiański”. Warto wspomnieć, że spektakl „Barabasz” otrzymał Nagrodę Grand Prix za najlepsze przedstawienie IV Ogólnopolskiego Konkursu na Teatralną Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Europejskiej 2009. Tuż po tym przedstawieniu (w sobotę, 5 listopada), będzie można porozmawiać z reżyserem i twórcą zakopiańskiego teatru Andrzejem Dziukiem.
Na festiwalu pokażą się także nasze, rzeszowskie teatry. Ważnym wydarzeniem będzie prapremiera spektaklu "Ostatnie rozdanie" wg powieści Wiesława Myśliwskiego, kolejna po nagradzanym "Święcie" autorska interpretacja prozy wybitnego pisarza w wydaniu Anety Adamskiej i aktorów Teatru Przedmieście.
Na zakończenie zaprezentuje się natomiast Teatr Maska w sztuce "Siostra siostrze" inspirowanej opowiadaniem Oksany Zabużko.
Spektakle i wydarzenia towarzyszące odbywać się będą w Teatrze Maska, Teatrze Przedmieście, Klubie Life House, na Uniwersytecie Rzeszowskim i w Zespole Szkół nr 1 w Nienadówce. W tej ostatniej odbędzie też niezwykła uroczystość – jedna z klas zostanie nazwana imieniem Jerzego Grotowskiego. W programie tego spotkania (4 listopada, piątek) przewidziane są prelekcje dr Anny Jamrozek-Sowy (Uniwersytet Rzeszowski) i dr hab. Tadeusza Kornasia (Uniwersytet Jagielloński) oraz prezentacja słynnego filmu „With Jerzy Grotowski. Nienadówka 1980” w reż. Jill Godmilow. Gościem specjalnym będzie prof. Zbigniew Osiński – najwybitniejszy badacz twórczości Grotowskiego.
– To, co się wydarza w Nienadówce nie jest przez nas aranżowane. To ludzie stamtąd chcą pamiętać o Grotowskim i jest to jeden z efektów festiwalu na który nie liczyliśmy, ale który się wydarza – podkreśla Aneta Adamska.
W tym roku nie zaplanowano wydarzeń w Wielopolu Skrzyńskim. Akcentem, który symbolicznie przeniesie gości festiwalu do tego miejsca będzie promocja książki dr Klaudiusza Święcickiego pt. „Galicja w kliszach pamięci Tadeusza Kantora” na Uniwersytecie Rzeszowskim.
– Bilety na spektakle można już kupować poprzez stronę Teatru Maska, w systemie e-sprzedaż, a także bezpośrednio przed spektaklami. Bilety na spektakle rzeszowskich teatrów kosztują 20 zł, a na spektakle gości – 40 zł normalny i 30 zł ulgowy. Warto je już rezerwować – zachęca Monika Szela, dyrektor Teatru Maska, który wraz z Urzędem Miasta Rzeszowa jest organizatorem festiwalu „Źródła Pamięci”
PROGRAM ŹRÓDŁA PAMIĘCI. SZAJNA – GROTOWSKI – KANTOR 2016
3 listopada (czwartek)
11.00 Promocja książki Klaudiusza Święcickiego pt. „Galicja w kliszach pamięci Tadeusza Kantora”; prowadzenie: Anna Jamrozek-Sowa; Uniwersytet Rzeszowski, ul. Rejtana 16 C
17.30 Otwarcie festiwalu, wystawa Leszka Mądzika „Faktura czasu” (foyer), Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13
18.00 Scena Plastyczna KUL „Lustro” (duża scena), Teatr Maska
20.00 Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards „The Underground: Response to Dostoevsky”, Klub Life House, ul. Rejtana 1
4 listopada (piątek)
11.00 Otwarcie sali im. Jerzego Grotowskiego w Zespole Szkół nr 1 w Nienadówce; prelekcje: dr Anna Jamrozek – Sowa „Emilia Grotowska – nauczycielka i matka”, dr hab. Tadeusz Kornaś „Inspiracje z Nienadówki”; prezentacja filmu „With Jerzy Grotowski. Nienadówka 1980”
17.00 Thirty Years of the Workcenter: a Retrospective, spotkanie z Thomasem Richardsem, Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13 (duża scena)
20.00 Teatr Przedmieście „Ostatnie rozdanie” (prapremiera), Teatr Przedmieście, ul. Reformacka 4
5 listopada (sobota)
11.00 Spotkanie z Leszkiem Mądzikiem; prowadzenie: Agnieszka Koecher – Hensel, Teatr Przedmieście, ul. Reformacka 4
19.00 Teatr im. St. I. Witkiewicza „Barabasz ”, Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13
21.00 Spotkanie z Andrzejem Dziukiem i aktorami; prowadzenie: dr Michał Mizera, Teatr Maska
6 listopada (niedziela)
17.00 Teatr im. St. I. Witkiewicza „Demonizm zakopiański”, Teatr Przedmieście, ul. Reformacka 4
19.00 Teatr Maska „Siostra siostrze”, zakończenie festiwalu, Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13
