Manchester Museum otrzymało tytuł Europejskiego Muzeum Roku 2025 (European Museum of the Year Award). W gali wręczenia nagród EMYA 2025, która odbyła się w Operze i Filharmonii Podlaskiej – Europejskim Centrum Sztuki, wzięła udział Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
Do nagrody EMYA 2025 nominowano 42 muzea z 18 krajów, w tym 5 z Polski: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Muzeum Fotografii w Krakowie, Pałac Krzysztofory w Krakowie, Apteka „Pod Łabędziem” w Bydgoszczy i Muzeum Bursztynu w Gdańsku. Podczas trwającej od 21 do 25 maja konferencji nominowane muzea prezentowały swoje osiągnięcia. Gospodarzem wydarzenia było Muzeum Pamięci Sybiru, laureat Nagrody Muzealnej Rady Europy 2024.
Muzea nie są magazynami eksponatów. Nie mogą być – i nie są – wyłącznie miejscami ekspozycji artefaktów i obiektów kultury. Muszą być, i są, aktywnymi uczestnikami społeczności: lokalnych, regionalnych, globalnych. Dają dostęp do przeszłości, opowiadają o teraźniejszości, realnie projektują przyszłość – mówiła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Dzisiejsza gala jest ważnym momentem dla przyszłości europejskiego muzealnictwa. Niech ten wieczór będzie przyczynkiem do dalszych wspólnych działań – na rzecz pamięci, solidarności, dialogu ponad podziałami i dostępności kultury. Kultura nie jest przy okazji, kultura jest realnym narzędziem budowania tożsamości i podmiotowości. Jest realnym narzędziem budowania społeczeństw – dodała.
Nagrodę Europejskiego Muzeum Roku 2025 otrzymało Manchester Museum (Manchester, Wielka Brytania). Po modernizacji zyskało ono nowe przestrzenie i stało się bardziej dostępne, co sprzyja relacjom z lokalną społecznością oraz dialogowi międzykulturowemu. Instytucja odważnie zrewidowała swoją misję, konfrontując się z własną historią i redefiniując rolę zbiorów oraz programów publicznych. Jako muzeum uniwersyteckie prowadzi badania i angażuje się w działania na rzecz sprawiedliwości społecznej. Szczególne uznanie budzi podejście oparte na współpracy z różnorodnymi grupami społecznymi.
Odwiedź stronę zwycięzcy EMYA 2025
W trakcie uroczystej gali ogłoszono także zwycięzców w pięciu dodatkowych kategoriach:
- Nagroda Muzealna Rady Europy – za promowanie dialogu międzykulturowego i działania na rzecz ochrony praw człowieka – trafiła do Euskararen Etxea, the House of the Basque Language (Bilbao, Hiszpania).
- Nagroda Kennetha Hudsona – za instytucjonalną odwagę i uczciwość zawodową – została przyznana Nini Sanadiradze, byłej dyrektor generalnej The Union of Tbilisi Museums (Tbilisi, Gruzja).
- Nagroda Muzeum Portimão – za wyjątkową gościnność, inkluzywność i budowanie poczucia przynależności – została przyznana Istanbul Museum of Modern Art (Stambuł, Turcja).
- Nagroda Silletto – za działania budujące zaangażowanie społeczności – trafiła do Alvor Lifeguard Interpretative Centre (CISA) (Portimão, Portugalia).
- Nagroda Muzeum Meyvaert – za działania na rzecz zrównoważonego rozwoju środowiskowego – trafiła do MUZOO (La Chaux-de-Fonds, Szwajcaria).
Specjalne wyróżnienia w ramach nagrody EMYA 2025 trałiły do muzeów, które w wybranych obszarach swojej działalności wprowadziły innowacyjne rozwiązania, stając się źródłem inspiracji oraz dobrych praktyk. Otrzymały je: Museum Ovartaci (Aarhus, Dania), The Korsak’s Museum of Ukrainian Modern Art (Łuck, Ukraina), İşbank Museum of Painting and Sculpture (Stambuł, Turcja), Magyar Zene Háza (Budapeszt, Węgry), Wien Museum (Wiedeń, Austria), Maria Callas Museum (Ateny, Grecja) oraz Museum Arnhem (Arnhem, Holandia).
EMYA
Nagroda Europejskiego Muzeum Roku (EMYA) została ufundowana w 1977 roku przez Kennetha Hudsona i Richarda Hoggarta jako wyraz uznania dla europejskiego sektora muzealnego i wspierania innowacji w muzealnictwie, które wówczas skupiało się na zbiorach, a nie na ich wykorzystaniu dla dobra społeczeństwa. Obecnie Nagroda przyznawana jest muzeom, które w istotny sposób przyczyniają się do przyciągnięcia odbiorców, oferując niepowtarzalną atmosferą, pomysłową interpretację i prezentację oraz twórcze podejście do edukacji i odpowiedzialności społecznej. W ten sposób przyczyniają się one do zmiany standardów jakości muzeów w Europie.
Do nagrody EMYA 2025 nominowano 42 muzea z 18 krajów, w tym 5 z Polski:
- Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi,
- Muzeum Fotografii w Krakowie,
- Pałac Krzysztofory, oddział Muzeum Krakowa,
- Apteka „Pod Łabędziem”, oddział Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy,
- Muzeum Bursztynu, oddział Muzeum Gdańska.
W latach 2016-2024 czasie w konkursie EMYA wzięły udział 32 muzea z Polski. Dwukrotnie zdobywały Nagrodę Rady Europy, raz Nagrodę Muzeum Roku, sześciokrotnie zdobywały wyróżnienia. W tym roku do konkursu nominowano 5 instytucji z Polski – więcej, niż z jakiegokolwiek innego europejskiego kraju.
Poznaj wszystkie muzea nominowane do nagrody EMYA 2025
Białystok gospodarzem europejskiego święta muzealnictwa
Organizatorem konferencji EMYA 2025 było Europejskie Forum Muzeów (EMF). Wzięli w niej udział przedstawiciele instytucji, które w przeszłości kandydowały do nagrody, były do niej nominowane lub zostały nią uhonorowane, a także partnerzy i eksperci z branży muzealnej.
Dla uczestników przygotowano inspirujące panele dyskusyjne, warsztaty i debaty, poświęcone innowacjom oraz najlepszym praktykom w muzealnictwie w obliczu wyzwań współczesności. Odbywały się one w Muzeum Pamięci Sybiru – jedynej na świecie placówce, zajmującej się masowymi deportacjami, przymusowymi przesiedleniami i innymi represjami, które dotknęły Polaków i przedstawicieli innych narodowości (m.in. Białorusinów, Litwinów, Ukraińców i Żydów) ze strony carskiej Rosji, a następnie Związku Sowieckiego. To miejsce, które integruje społeczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej, doświadczające podobnych represji w XX wieku. Wyrazem uznania dla dotychczasowej działalności instytucji było wyróżnienie Nagrodą Muzealną Rady Europy 2024.
Dowiedz się więcej o Nagrodzie Muzealnej Rady Europy 2024 dla Muzeum Pamięci Sybiru
Odwiedź stronę Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
Obrady oraz ceremonia wręczenia nagród Europejskiego Muzeum Roku 2025 odbyły się natomiast w Operze i Filharmonii Podlaskiej – Europejskim Centrum Sztuki. To jedyna w kraju instytucja o podwójnym, operowo-filharmonicznym, profilu działania. Stanowi nowoczesną przestrzeń dla melomanów, miłośników sztuk scenicznych, a także aktywnych uczestników życia kulturalnego.
Odwiedź stronę Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki