Już po raz dziewiąty będziemy obchodzić w tym roku Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu. Ich pomysłodawcą i głównym organizatorem jest prof. Wacław Wierzbieniec z Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, a w 2012 r. włączył się w ich organizację także IPN Oddział w Rzeszowie. W tym roku obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu, pod patronatem marszałka województwa, Władysława Ortyla, odbędą się w 38 miejscowościach Podkarpacia. Szczegółowe informacje o obchodach na stronach www.rzeszow.ipn.gov.pl/pl8/aktualnosci.
Rozpoczną się w poniedziałek, od 23 stycznia i potrwają do piątku. Tradycyjnie już główne uroczystości odbędą się 27 stycznia w Rzeszowie na cmentarzu żydowskim i na Uniwersytecie. Na obchodach Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu odbędą się prelekcje i wykłady historyków, sesje naukowe poświęcone Zagładzie, stosunkom polsko-żydowskim i kulturze żydowskiej, pokazy filmów o tematyce związanej z Holocaustem, wystawy okolicznościowe, koncerty, prezentacje wspomnień ocalonych z Zagłady oraz spotkania ze świadkami
historii.
Wśród gości, którzy przybędą na obchody są dawni mieszkańcy Podkarpacia ocaleni z Holocaustu, ich potomkowie z Izraela i USA oraz historycy. W Krośnie (23 stycznia) i w Rzeszowie (27 stycznia) wykłady wygłosi Szymon Redlich, (historyk, wykładowca na Uniwersytecie Ben Guriona), w Rymanowie odbędzie się spotkanie z Małką Shacham Doron (obecnie prowadzącej warsztaty kultury żydowskiej i języka hebrajskiego w Instytucie Historii UR), córki ocalonej z Holocaustu dawnej mieszkanki Rymanowa.
Przybędą przedstawiciele Stowarzyszenie Rzeszowiaków z USA, odbędą się także prezentacje trzech nowych publikacji. W Rzeszowie (27 stycznia) " Materiały źródłowe do dziejów Żydów w Rzeszowie w czasie niemieckiej okupacji" pod Elżbiety Rączy, W. Wierzbieńca i G. Zamoyjskiego; Wspomnienia Luci Retman, ocalonej z Holocaustu, a w Sanoku 24 stycznia "Ocaleni z innego miejsca" Abrahama Wernera, ocalonego z Holocaustu.
Program niektórych uroczystości:
Krosno
23 stycznia 2017 r. (poniedziałek)
10:00- 10:15 Uczczenie Ofiar Holokaustu
(Cmentarz żydowski, ul. ks. Władysława Sarny)
10:45- 11:15 Uczczenie pamięci Żydów krośnieńskich przy pamiątkowej tablicy
ulokowanej w miejscu getta żydowskiego
(ul. Franciszkańska 9)
11:15- 11:45 Wystawa plenerowa pt. Obrazy przeszłości
(ul. Franciszkańska)
12:00 – 12:45 Film pt. Powroty Szymona
12:45-13:45 Wykład autorstwa prof. Szymona Redlicha (historyk, wykładowca na
Uniwersytecie Ben Guriona) pt. Powroty do dzieciństwa w kontekście
historycznym
(Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. S. Pigonia w Krośnie,
ul. Kazimierza Wielkiego 8)
Rymanów
23 stycznia 2017 r. (poniedziałek)
17:30 -18:30 Seans filmowy, Żydowski Rymanów na starych taśmach filmowych
(Hotel – Restauracja „Jaś Wędrowniczek”, ul. Bieleckiego 8)
18:30–20:30 Dziesięć lat rymanowskich spotkań Żydów i Polaków, analiza wspólnych
doświadczeń. Spotkanie ocalonych z Holokaustu i ich potomków z władzami
miasta i jego mieszkańcami.
(Hotel – Restauracja „Jaś Wędrowniczek”, ul. Bieleckiego 8)
Jarosław
24 stycznia 2017 r. (wtorek)
10:00–11:00 Nabożeństwo w intencji Ofiar Holokaustu z Podkarpacia, podczas którego
zostaną odczytane nazwiska Polaków zamordowanych za ratowanie Żydów
oraz Żydów, którzy zginęli wraz z nimi
(Kościół pw. Św. Mikołaja i Stanisława bp. w Jarosławiu. Jarosławskie
Opactwo, ul. Benedyktyńska 5)
Uczczenie Ofiar Holokaustu w symbolicznym miejscu straceń pod murem
Jarosławskiego Opactwa
(Jarosławskie Opactwo, ul. Benedyktyńska 5)
11:00–11:30 Program słowno-muzyczny w wykonaniu młodzieży z Zespołu Szkół
Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu
Prezentacja multimedialna pt. Żydzi jarosławscy w dwudziestoleciu
międzywojennym, autorstwa młodzieży z Zespół Szkół Technicznych
i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu
11:30–12:30 Świadectwa i relacje ocalonych z Holokaustu i ich rodzin
prowadzenie prof. Wacław Wierzbieniec
12:30–13:00 Akcent muzyczny w wykonaniu uczniów z Państwowej Szkoły Muzycznej
w Jarosławiu
17:00–18:30 Z historii podkarpackich Żydów. Ocaleni, ratujący, badacze problematyki
Holokaustu. Spotkanie w siedzibie Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia
Lea Dror Batalion (Uniwersytet w Hajfie, Izrael), Juda Roth – z Jarosławia
do Hajfy, rola jaką Szkoła Masada odegrała w historii jego przetrwania
(Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia, Rynek 11)
Sanok
24 stycznia 2017 r. (wtorek)
9:30–10:00 Uczczenie Ofiar Holokaustu – sanockich Żydów zamordowanych podczas
I wojny światowej
(Cmentarz żydowski – róg ul. Kiczury)
10:30–11:30 Lekcja muzealna (zwiedzanie ekspozycji żydowskiej Muzeum Budownictwa
Ludowego)
11:30–12:00 Film pt. Judaika w sanockim skansenie
(Muzeum Budownictwa Ludowego, ul. Rybickiego 3)
12:30–13:30 Wprowadzenie do prezentacji poświęconej historii sanockich Żydów
wykonanej przez uczniów z Zespołu Szkół nr 1 w Sanoku,
mgr Joanna Albigowska
Prezentacja multimedialna pt. Historia sanockiej społeczności żydowskiej
z naciskiem na miejsca Zagłady, w wykonaniu uczniów z Zespół Szkół nr 1
w Sanoku
Spotkanie ze świadkami historii pamiętającymi Żydów sanockich
(Muzeum Historyczne – sala gobelinowa w zamku, ul. Zamkowa)
13:30–14:00 Prelekcja prof. Elżbiety Rączy (Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Pamięci
Narodowej Oddział w Rzeszowie), pt. Polacy ratujący Żydów w południowowschodniej
części województwa podkarpackiego
(Muzeum Historyczne – sala gobelinowa w zamku, ul. Zamkowa)
14:00 -14:30 Odsłonięcie pamiątkowej tablicy poświęconej Żydom sanockim
(Przed wejściem do zamku, ul. Zamkowa)
17:00–19:00 Promocja książki pt. Ocalenie z innego miejsca, autorstwa Abrahama
Wernera, sanoczanina ocalonego z Holokaustu
Koncert w wykonaniu młodzieży z Zespołu Szkół Muzycznych w Sanoku
(Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Lenartowicza 2)
Przemyśl
25 stycznia 2017 (środa)
9:30–10:00 Uczczenie pomordowanych Żydów z przemyskiego getta pod pomnikiem
przy ulicy Kopernika 14
10:30–11:00 Otwarcie wystawy pt. Nawet zły pokój jest lepszy niż dobra wojna, ze zbiorów
Archiwum Państwowego w Przemyślu
11:00–15:00 Sesja naukowa „ Nawet zły pokój jest lepszy niż dobra wojna”, z udziałem świadków wydarzeń z lat 1939-1945
– Oficjalne rozpoczęcie sesji, wprowadzenie, mgr Anna Nowak, dyrektor
Archiwum Państwowego w Przemyślu
– prof. Wacław Wierzbieniec (Uniwersytet Rzeszowski), Totalitaryzm sowiecki
i niemiecki wobec ludności Przemyśla w czasie II wojny światowej – próba
porównania
– dr Edyta Gawron (Uniwersytet Jagiello1ski), Holokaust- masowe eksterminacje Żydów w Europie Wschodniej
Przerwa kawowa
– mgr Anna Dawidowicz (Uniwersytet Jagiello1ski), Zbiory judaica w Archiwum
Państwowym w Przemyślu
– mgr Joanna Elżbieta Potaczek (Uniwersytet Rzeszowski), Ratowanie Żydów
przez ludność ukraińską Przemyśla w czasie niemieckiej okupacji
– Sesja wspomnieniowa z udziałem świadków wydarzeń z lat 1939-1945
– Dyskusja
(Archiwum Państwowe w Przemyślu, ul. Lelewela 4)
15:30–16:30 Spacer po żydowskim Przemyślu
17:00–18:00 Promocja dziennika Reni Spiegel (osiemnastoletniej przemyskiej pisarki,
zastrzelonej w 1942 r.)
Ogłoszenie wyników Drugiego Konkursu Poetyckiego im. Reni Spiegel dla
młodzieży polskojęzycznej z całego świata
Zwiastun filmu pt. Przemyśl – niespełnione marzenia, reżyseria Tomasz Magierski
(Fundacja im. Reni Spiegel z Nowego Jorku)
18:00–18:30 Spektakl pt. Pamiętnik Blumki, na podstawie książki Iwony Chmielewskiej pt. Pamiętnik Blumki (Centrum Kulturalne, ul. Konarskiego 9)
Dukla
25 stycznia 2017 r. (środa)
9:00–9:30 Uczczenie Ofiar Holokaustu – modlitwa i upamiętnienie
(Pomnik na cmentarzu żydowskim w Dukli)
9:45–10:00 Czytanie fragmentu wspomnień świadków wydarzeń – śmierć Rabina
Halberstama
10:00–10:30 Projekcja filmu pt. Historia ocalenia Żydówki z Jasionki
10:30–11:00 Spotkanie z zaproszonymi gośćmi
(Sala widowiskowa Ośrodka Kultury w Dukli, ul. Trakt Węgierski 38)
Rzeszów
27 stycznia 2017 r. (piątek)
8:30–9:30 Nabożeństwo Słowa Bożego nawiązujące do Dnia Judaizmu w Kościele
Katolickim w Polsce, połączone z odczytaniem nazwisk Polaków
z Rzeszowszczyzny zamordowanych za pomoc niesioną Żydom oraz Żydów,
którzy ponieśli śmierć wraz z nimi (Kościół Farny pw. Św. Wojciecha
i Stanisława w Rzeszowie, Pl. Farny 5)
10:00–11:00 Uczczenie Ofiar Holokaustu, modlitwa z udziałem rabina Shalom Ber
Stamblera (Chabad-Lubawicz z Warszawy)
(Nowy cmentarz żydowski, al. Rejtana )
11:30–12:30 Relacje ocalonych z Holokaustu i ich rodzin
12:30–13:00 Promocja książki pt. Materiały źródłowe do dziejów Żydów w Rzeszowie
w czasie niemieckiej okupacji, pod redakcją Elżbiety Rączy, Wacława
Wierzbieńca, Grzegorza Zamoyskiego
13:00–14:00 Wykład autorstwa prof. Szymona Redlicha (historyk, wykładowca na
Uniwersytecie Ben Guriona), pt. Znaczenie źródeł wywołanych dla badań
historycznych
(Uniwersytet Rzeszowski, budynek Rektoratu, Duża Aula, al. Rejtana 16 c)
14:30 – 15:30 Wykład otwarty.
Lea Dror Batalion (Uniwersytet w Hajfie, Izrael), Samuel Milka Batalion
i jego wizja w kwestii poprowadzenia ocalałych z Holocaustu do nowego życia.
(Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Historii, II piętro, sala nr 226, al. Rejtana 16 c)
.jpg)
