Zielone Świątki to ludowa nazwa święta w kościele katolickim znanego jako Zesłanie Ducha Świętego. Obchodzone w 50. dzień po Zmartwychwstaniu Chrystusa, było też doskonałą okazją do świętowania z okazji nadejścia wiosny.
W całej Polsce powszechny był obyczaj majenia domów, płotów i bram. Gospodarstwo maiło się zazwyczaj brzozowymi gałązkami, a na podwórkach i na podłogach w chatach układano grubą warstwę tataraku. Ta piękna tradycja w wielu miejsca ciągle jest kultywowana. Wierzono, że młoda zieleń i świeże soki roślinne zapewnią powodzenie całemu gospodarstwu i spowodują obfite plony. Majenie obejść miało też zapobiegać zarazie, chorobom, złym czarom, urokom i wszelkim złem, jakie mogło spaść na dom i jego mieszkańców. Od tego zwyczaju majenia domów i zielonych gałązek wzięła się ludowa nazwa tego święta.
Właściwa nazwa ludowych Zielonych Świątek to święto Zesłania Ducha Świętego – jedno z najstarszych i największych świąt chrześcijańskich, które na początku było mocno powiązane z Wielkanocą. Jednak od IV wieku Zielone Świątki zaczęto traktować jako zupełnie oddzielne święto. Zielone Świątki przypadają na niedzielę i poniedziałek pięćdziesiąt dni po świętach Wielkanocnych, między 10 majem a 13 czerwcem, czyli na okres największego rozkwitu roślin i pełni wiosny.
Swego czasu w Zielone Świątki na leśnych polanach i na wzgórzach rozpalało się ogromne ogniska. Biesiadnicy tańczyli wokół ogniska, a pasterze odpalali od ogniska pochodnie i obchodzili z nimi swoje stada. Wierzono także, że opalone zboże będzie rosło lepiej, w dodatku stanie się ono odporne na ulewy, wichury i pożary. Palenie ognisk na pastwiskach i polach były też okazją do całonocnej zabawy i ucztowania. Podczas nocnej biesiady jadło się kiełbasę, tradycyjną, wiosenną jajecznicę i jajka, nie żałowano też mocnego alkoholu. Jajka były bardzo ważnym składnikiem pasterskich Zielonych Świątek, ponieważ wierzono, że są one doskonałym środkiem przeciwko czarom i złym mocom. Na pasterskich ucztach bawiła się cała wioska: i młodzież, i starsi gospodarze, i kobiety, i mężczyźni.
Zielone Świątki – Święto Ludowe
Od ponad wieku Zielone Świątki obchodzone są w Polsce także jako Święto Ludowe. Zostało ono ustanowione w 1903 roku we Lwowie, w trakcie Zgromadzenia Rady Naczelnej Polskiego Stronnictwa Ludowego. Święto Ludowe miało od tej pory wyrażać ideały chłopstwa i do tej pory obchodzi się je w organizacjach chłopskich oraz partiach ludowych. Niektóre obrzędy zielonoświątkowe stały się swego czasu symbolem ruchów chłopskich – tak było na przykład w przypadku palenia sobótek w południowo-zachodniej Polsce. W czasach zaborów chłopi i ludowcy rozpalali wielkie ogniska na wzgórzach, co miało podkreślić ich polską tożsamość i chłopskie korzenie. Ognisko było także symbolem i sygnałem przekazywanym innym patriotycznym stowarzyszeniom, że chłopi z danej wioski są gotowi pracować i walczyć o swoje prawa oraz o wolność całego kraju. W okresie międzywojennym Zielone Święta nadal były dniem manifestowania swojego przywiązania do dawnych walk o wolność i niepodległość. Organizacje chłopskie, zwłaszcza w Galicji, wywieszały na domach zielone sztandary i drukowały dla mieszkańców manifesty, ulotki i odezwy. Tradycyjnie też organizowano w Zielone Świątki kolorowe festyny, zebrania i akademie.
