„Zemsta”, „Śluby panieńskie”, „Paweł i Gaweł”. Któż nie zna i nie lubi humoru Aleksandra Fredry, mistrza ciętej riposty? A że w tym roku przypada 220 rocznica jego urodzin, więc warto uczcić jubileusz czytając utwory komediopisarza. Druga edycja „Narodowego Czytania” to ku temu doskonała okazja, gdyż w całym regionie zaplanowano mnóstwo atrakcji. W Odrzykoniu fragmenty z Fredry będzie czytał sam pomysłodawca akcji – prezydent Bronisław Komorowski.
Wielkie
„Narodowe czytanie” to ogólnopolska akcja zainicjowana przed rokiem przez prezydenta Komorowskiego. Wówczas wspólnie czytaliśmy „Pana Tadeusza”, natomiast w najbliższą sobotę, 7 września, pochylimy się nad utworami Aleksandra Fredry. A ponieważ Fredro był związany z naszym regionem, więc tym bardziej jest bliski naszym czytelniczym sercom.
Urodził się w Surochowie k. Jarosławia, wczesne dzieciństwo spędził w Nienadowej pod Dubieckiem, a gdy w 1828 roku Fredro wziął ślub z Zofią z Jabłonowskich Skarbkową, stał się właścicielem połowy starego zamku w Odrzykoniu. Zamczysko już wówczas było ruiną, ale Fredrę zainteresowała jego historia. Studiując dokumenty zamczyska natrafił na akta procesowe właścicieli zamku z pierwszej połowy XVII wieku – Piotra Firleja i Jana Skotnickiego. Na podstawie sporu, który trwał 30 lat napisał komedię „Zemsta”. Z poetą powiązany jest również Korczyn, gdzie Fredro brał ślub, tutaj też spoczywa jego wnuk generał Stanisław Szeptycki, w dworze w Krościenku Wyżnym odbyło się huczne wesele poety, z kolei Lesko, Hoczew i Cisna były własnością ojca poety, a on sam wspomina je w pamiętniku „Trzy po trzy”.
Na Podkarpaciu można więc mówić o fenomenie Fredry, dlatego też narodowe czytanie jego utworów będzie odbywało się w wielu miejscach regionu. Zaplanowano też mnóstwo atrakcji: quizów, gier, konkursów z nagrodami, spektakli.
W piątek, w przededniu Narodowego Czytania, Zamek Kamieniec odwiedzi prezydent Bronisław Komorowski, który nie tylko odczyta fragmenty utworów Fredry, ale też obejrzy spektakl „Obrachunki fredrowskie, czyli Fredro po męsku”. Jest to kompilacja fragmentów najlepszych komedii Aleksandra hrabiego Fredry w wykonaniu aktorów Teatru Bez Rzędów – Teatru Zamkowego im. Franciszka Starowieyskiego.
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna zaprasza na parking przy ul. Sokoła 13, gdzie w godz. 15.00-16.00 odbędzie się wspólne czytanie fragmentów najbardziej znanych wierszy i komedii A. Fredry. Uczestnicy akcji dostaną gotowe teksty, mile widziane będą dzieła Fredry z domowej biblioteki. Czytaniu towarzyszyć będą liczne atrakcje m.in. rodzinne quizy i minikonkursy z nagrodami. Nie zabraknie ciekawostek z życia A. Fredry oraz cytatów. Propozycją dla najmłodszych będą animacje, warsztaty plastyczne, gry oraz zdjęcia z ciekawymi fredrowskimi postaciami. W godz. 11.00-17.00 – będzie odbywać się kiermasz książek używanych.
Przy Fontannie Multimedialnej przy al. Lubomirskich o godz. 19.00 dzieła Fredry zaprezentują rzeszowskie teatry: Teatr im. Wandy Siemaszkowej oraz Teatr Maska. Odbędzie się happening pn.: „Zgoda! Zgoda! czyli Perełki z fredrowskiej „Zemsty”. Wydarzenie łączy czytanie fragmentów komedii „Zemsta” z odgrywaniem kilku wybranych scen z udziałem czterech jej bohaterów. Akcja rozegra się w przestrzeni Fontanny Multimedialnej przy alei Pod Kasztanami w Rzeszowie. A dodatkowym elementem urozmaicającym przebieg spotkania będzie pojawianie się postaci pisarza na specjalnym ekranie wodnym stanowiącym ekran dla efektów video.
W aula Liceum Ogólnokształcącego w godz. 17.00-20.00 dzieła Aleksandra Fredry czytać będą mieszkańcy Dynowa, uczniowie dynowskich szkół, przedszkolaki, zawodowi aktorzy wywodzący się z Dynowa lub z nim związani, przedstawiciele regionalnych władz, członkowie lokalnych towarzystw społeczno-kulturalnych. Obejrzeć będzie można wystawę pt.: „Związki Aleksandra Fredry z Podkarpaciem” przygotowaną przez młodzież dynowskiego liceum.
W Rynku w godz. 16.00-21.00 odbędzie się publiczne czytanie fragmentów utworów Aleksandra Fredry, które zakończy się spektaklem pt. „Wielki człowiek do małych interesów” w wykonaniu teatru Arka Lwowska.
W Miejskiej Bibliotece Publicznej w godz. 10.00-11.30 głośne czytanie „Zapisków starucha”, bajek, przypowiastek oraz wierszy dla dzieci.
W godz. 10.00-12.00 na bieckim rynku zorganizowana będzie scenografia przedstawiająca portret Aleksandra Fredry oraz afisze spektakli teatralnych wystawianych przez tutejsze Liceum Ogólnokształcące. Mieszkańcy i włodarze miasta przeczytają „Śluby panieńskie.
Na Rynku w godz. 10.00-12.00 w strojach z epoki zaprezentowane zostaną fragmenty „Zemsty”, a najmłodszym czytane będą bajki: „Paweł i Gaweł”, „Małpa w kąpieli”, „Bajka o osiołku”. Następnie dzieci wykonają ilustracje do znanych utworów A. Fredry.
Miniscenki związane z epoką i tematyką fredrowską będą rozgrywane w godz. 9.00-15.00 w okolicach dworca PKS, galeriach handlowe, szpitala, parku miejskiego, Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej. Zaplanowano też blok dla najmłodszych – „Fredro dla dzieci”, w trakcie którego odbędzie się czytanie bajek pisarza połączone z zabawami dla najmłodszych. W wypożyczalni Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej będzie można zobaczyć wystawę różnych edycji dzieł pisarza, a przez cały dzień słuchać audiobooków „Zemsty” i „Ślubów panieńskich”, w interpretacji profesjonalnych lektorów.
Narodowe Czytanie odbędzie się w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w godz. 18.00-20.00. Motywem przewodnim akcji będą utwory związane z naszym regionem, czyli poemat wierszowany „Kamień nad Liskiem” oraz fragmenty z pamiętnika „Trzy po trzy”. Nie zabraknie także wybranych fragmentów „Ślubów panieńskich”, „Zemsty” oraz zabawnych wierszy dla dzieci. Na uroczystości obecni będą członkinie Dyskusyjnego Klubu Książki, którzy chcą ten wieczór spędzić elegancko w strojach wieczorowych, przy świecach i lampce wina.
W godz. 9.00-12.00 Narodowe Czytanie odbędzie się równocześnie w trzech szkołach podstawowych i w gimnazjum miejskim pt. „Fredro dla dzieci i młodzieży”. Natomiast w ratuszu miejskim będzie „Fredro dla dorosłych”, czyli jego rubaszne i dowcipne oblicze poety.
W Gminnej Bibliotece Publicznej przygotowano blok „Fredro znany i nieznany. Dozwolone od osiemn@stu lat”, czyli twórczość wielkiego komediopisarza skierowana do dorosłych uczestników. Do Narodowego Czytania zaproszony został znany rzeszowski gawędziarz, erudyta, dziennikarz, publicysta i bibliofil – Marek Czarnota, który przybliży zebranym sylwetkę Fredry. Dodatkowo będzie można posłuchać utworów Fredry w formie audiobooków oraz obejrzeć pokonkursową wystawę prac związana z twórczością autora.
Akcja Narodowe Czytanie odbędzie się w Przemyskiej Bibliotece Publicznej w godz. 17.00-18.30. Podczas spotkania zaprezentowane zostaną najważniejsze fakty z biografii pisarza oraz przeczytane fragmenty pamiętnika „Trzy po trzy”. W programie artystycznym imprezy wystąpią aktorzy przemyskiego Teatru „Fredreum” z inscenizacją fragmentów „Zemsty” A. Fredry oraz Teatr „Baccalaureus” z Jarosławia z jednoaktówką pt. „Świeczka zgasła”. Podsumowaniem spotkania będzie quiz literacki.
Utwory Aleksandra Fredry czytane będą w godz. 10.00-13.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej oraz na Rynku przed ratuszem. Dla dzieci zostanie przygotowany kącik plastyczny i kolorowanki z bajkowymi postaciami. Czytaniu towarzyszyć będą konkursy, rebusy i quizy w oparciu o znane cytaty, tytuły i postaci dzieł literackich Aleksandra Fredry. Na tle stylowej scenografii pojawią się harcerze ubrani w stroje z epoki, którzy przedstawią epizody sceniczne. Czytającym oraz najwytrwalszym uczestnikom zostaną wręczone upominki i nagrody. Na koniec wspólne wyrecytowany zostanie wiersz „Paweł i Gaweł”, a w budynku biblioteki będzie można obejrzeć wystawę „Humorzasty pan hrabia Fredro”.
Na Rynku Galicyjskim w sanockim Muzeum Budownictwa Ludowego w godz. 10.00-11.30 uczniowie I LO w Sanoku zaprezentują swoją interpretację „Ślubów panieńskich”. Czytanie tekstu zakończy się uroczystym odtańczeniem poloneza. Natomiast Zielona Czytelnia przy Miejskiej Bibliotece Publicznej zaprasza od godz. 16:00 na czytanie „Zemsty” z podziałem na role. W programie przewidziana jest również inscenizacja „Ślubów panieńskich”, utworu „Małpa w kąpieli” oraz pokaz mody w wykonaniu uczniów ZS nr 1 w Sanoku. Na zakończenie zaplanowano w plenerze projekcję „Zemsty” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Aktorzy teatrów działających przy Miejskim Domu Kultury w Stalowej Woli wraz z mieszkańcami Powiatu Stalowowolskiego w plenerze, na placu przy Miejskim Domu Kultury, o godz. 17.30 rozpoczną czytanie wybranych utworów A. Fredry. Amatorski Teatr Dramatyczny im. Józefa Żmudy przedstawi inscenizację „Zemsty”, a Teatr „Okna” – „Ślubów panieńskich”. O oprawę muzyczną zadbają podopieczni Państwowej Szkoły Muzycznej im. I. Paderewskiego w Stalowej Woli. Zostaną zagrane utwory F. Chopina oraz S. Moniuszki.
