Uchylenie wygasającego charakteru emerytur pomostowych i dodatkowe środki dla pracowników tzw. budżetówki – to niektóre kwestie uregulowane w porozumieniu zawartym w środę w Stalowej Woli między rządem a NSZZ “Solidarność”.
Stronę rządową reprezentował premier Mateusz Morawiecki, a stronę związkową przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda.
Strony uzgodniły m.in., że uchylony zostanie wygaszający charakter emerytur pomostowych. To rozwiązanie, które pozwala na wypłacanie wsparcia do momentu uzyskania prawa do emerytury lub osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Z tej możliwości korzystają osoby, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Dotyczy to np. zatrudnionych w górnictwie, energetyce, ale także nauczycieli pracujących w ośrodkach szkolno-wychowawczych czy członków zespołów ratownictwa medycznego. Muszą oni spełniać warunki dotyczące m.in. odpowiednich okresów odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne czy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Do tej pory emerytury pomostowe miały charakter wygasający – zgodnie z założeniami przyjętymi prawie 15 lat temu. Zgodnie z porozumieniem zmieni się to od 1 stycznia 2024 r.
W porozumieniu zapisano, że Domy Pomocy Społecznej zostaną dofinansowane w 2023 r. kwotą w wysokości 300 mln zł, przeznaczoną na wypłaty dodatków do wynagrodzenia dla pracowników tych instytucji. Oznacza to, że ok. 600 zł miesięcznie (wraz z pochodnymi) dodatku do wynagrodzenia otrzyma blisko 55 tys. pracowników DPS-ów. Dodatki będą dotyczyć okresu od kwietnia do grudnia 2023 r.
Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie gov.pl, na mocy porozumienia, w 2023 r. dzięki jednorazowym nagrodom specjalnym wzrosną wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej. Na wypłatę dodatkowych świadczeń zaplanowano: 906,25 mln zł dla pracowników państwowej sfery budżetowej; 765 mln zł dla nauczycieli oraz 46 mln zł dla sędziów, asesorów sądowych oraz referendarzy sądowych. Nagród – jak zaznaczono – nie otrzymają premier, ministrowie oraz inne osoby, które zajmują kierownicze stanowiska państwowe.
Uzgodniono, że rozszerzony zostanie katalog składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia. Do tej pory wliczane były dodatki, które przysługują pracownikom za szczególne warunki pracy z powodu m.in. wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia; pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym oraz pracy szczególnie niebezpiecznej. Zgodnie z zapisami porozumienia, od 1 stycznia 2024 roku te dodatki nie będą składnikiem minimalnego wynagrodzenia za pracę. To oznacza, że dzięki temu zwiększy się wynagrodzenie pracowników, którzy otrzymują ten dodatek.
Dzięki porozumieniu zwiększą się środki Zakładowych Funduszy Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Wsparcie z tego Funduszu przeznaczane jest bezpośrednio dla pracowników – np. w postaci dofinansowania do wypoczynku. Odprowadzane na ZFŚS środki zależą od przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku.
Ze względu na sytuację związaną z pandemią COVID-19 jako punkt odniesienia wykorzystywany był 2019 rok. Od lipca 2023 r. odniesieniem będzie rok 2021. W 2024 r. na podstawie ustawy budżetowej nastąpi odmrożenie do poziomu z roku 2022 r. To sprawi, że ZFŚS będzie dysponował większymi środkami dla pracowników.
Podwyższony zostanie roczny limit odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym. Od 1 stycznia 2024 r. ten limit zostanie zwiększony – z kwoty 500 zł do kwoty 840 zł.
W porozumieniu poruszono także wsparcie przedsiębiorstw energochłonnych. W 2023 r. 208 przedsiębiorstw energochłonnych skorzystało z rządowego programu pomocy.
W informacji udostępnionej w środę przekazano, że aktualnie w Ministerstwie Rozwoju i Technologii trwają prace nad kolejnym programem pomocowym. Będzie on dotyczył przedsiębiorstw energochłonnych, które poniosły dodatkowe koszty energii elektrycznej i gazu ziemnego w 2023 r. Na wsparcie tego typu przewidziano 5 mld zł.
Wskazano ponadto, że w związku ze zmianami, dotyczącymi aktualnej sytuacji w sektorze wydobywczym, rząd zaktualizował wniosek notyfikacyjny do Komisji Europejskiej. Dotyczy on wielkości budżetu programu pomocowego, ale także nowych programów operacyjnych.
