Czy można zapobiec lub ograniczyć prawdopodobieństwo pojawienia się grzybów i pleśni w domu lub mieszkaniu? Jest to uciążliwy problem, który dotyka zarówno stare, jak i nowe budownictwo. Grzyby i pleśnie są nieestetyczne i przede wszystkim szkodliwe. Gdy się pojawią (są to zwykle miesiące, kiedy rzadziej otwieramy okna, utrudniając tym samym wymianę wilgotnego powietrza na świeże), bardzo ciężko się ich pozbyć. Jednak istnieją pewne sposoby, które zminimalizują ryzyko grzybów i pleśni.
Oprócz oczywistych względów estetycznych, grzyby-pleśnie rozwijające się w naszych domach są jednym z największych źródeł skażenia powietrza, a także najbardziej niebezpiecznych czynników zagrażających zdrowemu mieszkaniu. Rozwijają się zwykle w pomieszczeniach mokrych, jak kuchnia i łazienka, ale mogą również zadomowić się w sypialni czy salonie. Sprzyja im nadmierna wilgotność, a problem ten dotyka nie tylko stare budownictwo, lecz nierzadko także nowe mieszkania.
Jak niebezpieczne są grzyby-pleśnie?
Jak podkreśla Tomasz Jarzyna, product manager w Baumit Polska, zarodniki grzybów-pleśni, by mogły się rozwijać, potrzebują wilgotnych warunków. Kiedy stężenie wilgoci w powietrzu przez dłuższy czas jest zbyt wysokie, dochodzi do kondensacji pary wodnej na ścianach, najczęściej w chłodnych zakątkach pomieszczeń. Nagromadzona w ten sposób wilgoć tworzy idealne warunki dla rozwoju grzybów–pleśni i w dalszej perspektywie prowadzi do pojawienia się widocznych wykwitów, które szkodzą nie tylko estetyce naszych wnętrz, lecz przede wszystkim zdrowiu mieszkańców.
Dodatkowo, zawilgocone powierzchnie na których rozwijają się grzyby-pleśnie, odpowiedzialne są za nieprzyjemny zapach w pomieszczeniu. Co więcej, wdychane w dużych ilościach zarodniki mogą wywoływać wiele groźnych schorzeń, poczynając od chronicznego kaszlu, astmy, alergii, po nawracające zapalenia zatok, spojówek, bóle stawów i inne poważne dolegliwości.
Jak bronić się przed atakiem grzybów-pleśni?
Już na etapie budowy lub remontu domu możemy znacznie ograniczyć prawdopodobieństwo pojawienia się na ścianach grzybów-pleśni. Jak? Choćby ocieplając odpowiednio dom i wykorzystując do jego wykończenia materiały budowlane, które oprócz szeregu innych funkcji, będą także wspierały regulację mikroklimatu.
– Temperatura powierzchni izolowanych ścian wewnętrznych wynosi zazwyczaj od 17 do 19°C. W takich warunkach, przy sprawnej wentylacji zjawisko kondensacji zwykle nie zachodzi, co oznacza, że w odpowiednio ocieplonych i wentylowanych budynkach wilgoć nie gromadzi się na ścianach, pozbawiając grzyby, w tym pleśnie warunków do życia. Krytyczne znaczenie ma obniżenie temperatury ścian poniżej 14°C, w połączeniu z wyższą niż 50% wilgotnością – mówi Tomasz Jarzyna.
Właściwa izolacja zapobiega tworzeniu się mostków termicznych, przeciwdziałając tym samym wspomnianej kondensacji pary wodnej, która z kolei sprzyja rozwojowi grzybów–pleśni. – Mostki termiczne powstają przy zróżnicowanym przewodnictwie cieplnym materiałów budowlanych. Mogą być także konsekwencją błędów na etapie projektu architektonicznego lub błędów wykonawczych. Nie tylko zwiększają zapotrzebowanie na ogrzewanie, lecz również przyczyniają się do rozwoju grzybów-pleśni ze względu na niższą temperaturę powierzchni w miejscu ich występowania. Ponadto wilgoć gromadząca się przez dłuższy czas w wyniku kondensacji może powodować uszkodzenia strukturalne materiałów w budynku – dodaje ekspert.
Odpowiednie materiały budowlane
Warto wiedzieć, że ryzyko pojawienia się grzybów-pleśni w naszym domu możemy zminimalizować już na etapie wykańczania ścian. Wystarczy, że będziemy pamiętali o stosowaniu materiałów wysoko paroprzepuszczalnych, które będą wspierały regulację mikroklimatu. Np. tynki i gładzie wapienne, które dzięki odpowiedniej budowie i wysokiej zawartości wapna wykazują naturalną zdolność pochłaniania pary wodnej, gromadzenia jej nadwyżki i odparowywania w momencie, gdy w powietrzu jest jej za mało, zapewniając tym samym bardziej stabilne warunki w pomieszczeniu. Ponadto wysoki współczynnik pH minimalizuje ryzyko rozwoju grzybów, w tym pleśni.
Odpowiedzialnie wybierajmy także farbę, którą chcemy pomalować ściany. – Zwracajmy uwagę na to, aby była to farba o wysokiej paroprzepuszczalności – podpowiada Tomasz Jarzyna.
Biorąc pod uwagę, że większość czasu spędzamy wewnątrz budynków, jakość materiałów użytych do ich konstrukcji ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia. Termoizolacja oraz ściany regulujące klimat w pomieszczeniach sprawią, że poczujemy się w domu komfortowo. Jednak nawet najlepsze rozwiązania na nic się zdadzą, jeśli zapomnimy o zapewnieniu odpowiedniej wentylacji. Pamiętajmy o właściwym wentylowaniu, ewentualnie regularnym wietrzeniu wnętrz. Jeśli te trzy warunki zostaną spełnione, grzyby-pleśnie będą bez szans, a mieszkańcy będą mogli cieszyć się przyjemnym, zdrowym mikroklimatem.
Grafika: Baumit