Rozmowa w Jolantą Wiśniowską, wiceprezesem Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., organizatorką konkursu Innowator Podkarpacia.
Na pewno można powiedzieć, że mocno zmieniały się firmy, a także mocno zmieniały się pomysły. Pomysł na konkurs pojawił się w trakcie realizacji przez Agencję projektu finansowanego jeszcze z funduszy przedakcesyjnych. Projekt ten dotyczył właśnie innowacyjności. A było to w czasach, kiedy to pojęcie nie było tak powszechnie używane, jak jest teraz. Wszyscy uczyliśmy się dopiero tego słowa.
Wymyśliliśmy projekt dla innowatorów, dla innowacyjnych pomysłów, dla tych rzeczy, które są nowe w gospodarce. Jednym z zadań tego projektu było wybranie takich innowatorów Podkarpacia i w ramach projektu mieliśmy bardzo atrakcyjne nagrody, bo to był wyjazd do parku technologicznego w Danii. To były czasy, kiedy dla nas nawet zwrot „park technologiczny” był niezrozumiały.
Zresztą taka była rola projektów przedakcesyjnych, miały nas nauczyć nowoczesnego podejścia do gospodarki, a potem my dalej mieliśmy z tą nabytą wiedzą iść. Więc wymyśliliśmy właśnie Innowatora Podkarpacia. Dodam jeszcze, że konkurs dzięki swojej nazwie przyczynia się także do promocji regionu.
Jakie były pierwsze projekty?
To był na przykład zintegrowany pilot, który obsługiwał wideo i telewizor. Pilot Mak opracowany przez firmę Elmak z Rzeszowa. Dziś wideo to urządzenie dla większości młodych ludzi w ogóle archaiczne, muzealne, ale pod sam koniec wieku XX ten pomysł robił wrażenie.
Nagrodziliśmy również innowacyjną technologię przetwarzania odpadów firmy Vivo. Kolejnym docenionym przez komisję rozwiązaniem były komponenty do leczenia zębów doktora Zuchowskiego z Narol Dental – ta firma pojawiała się w konkursie kilkukrotnie.
Jak finansowany jest konkurs?
Ten konkurs dla przedsiębiorców jest całkowicie bezpłatny, realizowany jest w ramach projektu Enterprise Europe Network.
Jak wygląda konkurs od zaplecza?
Szukamy pomysłów na usługę, na produkt, coś co przedsiębiorcy uważają za innowacyjne. Pierwszą ocenę przeprowadzają nasi pracownicy, analizując formularz zgłoszeniowy. Wybierane są najciekawsze pomysły spośród wszystkich zgłoszonych. Następnie pomysłodawców odwiedzają współpracujący z nami audytorzy, przedstawiciele Politechniki Rzeszowskiej, którzy są z nami od samego początku konkursu.
Oni oceniają zgłoszone pomysły i prezentują przed komisją konkursową po trzy firmy z każdej kategorii. Każdy przedsiębiorca, który dojdzie do etapu audytów dostaje informację zwrotną w formie opinii o innowacyjności.
Członkami komisji konkursowej są przedstawiciele RARR S.A., Politechniki Rzeszowskiej, Wojewody Podkarpackiej oraz przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego i to oni w drodze głosowania decydują, komu przyznać tytuł Innowatora Podkarpacia.
Co firmom daje taki tytuł?
Na pewno prestiż, bo to duże wyróżnienie, o które trzeba się postarać, prezentując konkretny i mający zastosowanie pomysł. Nagroda daje też możliwość promocji, bo firmy mogą ten tytuł wykorzystać w swoich materiałach, w rozmowach z kontrahentami, podczas targów, prezentacji. Zawsze staramy się, aby finał konkursu, podczas którego przedsiębiorcy otrzymują statuetki, był połączony z ciekawym wydarzeniem gospodarczym.
Zwykle przyznajemy też wyróżnienia lub nagrodę specjalną. O nich decydujemy w trakcie prac komisji i co roku doceniamy w ten sposób inne aspekty działalności wyróżnionej firmy. Są to na przykład przedsiębiorstwa, które startują po raz kolejny i widzimy, że bardzo się rozwinęły. Jedno z wyróżnień przyznaliśmy firmie rodzinnej, w której przypadku dostrzegliśmy udaną sukcesję. Kiedyś innowacje wdrażał założyciel, a teraz już jego następcy.
W poprzedniej edycji pomysł wyróżnienia nasunął się członkom komisji właśnie po sugestiach audytorów. Chodziło o udaną współpracę między dwiema firmami, które starały się o tytuł osobno. Są to dwie mocne podkarpackie marki – Fanum i Gamart, które nawiązały bardzo efektywną współpracę, zapewniającą obu firmom klientów i dającą im spory impuls ekonomiczny. Tak się nam to spodobało, że postanowiliśmy przyznać dodatkową nagrodę za tę kooperację. Nie wiem, czy to wejdzie do kanonu, zobaczymy, jak będzie w tym roku.
A jakie będą nowości w tegorocznej edycji?
Chcieliśmy troszeczkę odświeżyć konkurs, więc dostosowaliśmy się do potrzeb firm składających wnioski. Dorzuciliśmy kategorię startupów, które kwalifikowały się zawsze jako mikroprzedsiębiorstwa. Taki startup, będący na początku drogi, konkurował dotychczas z firmami działającymi kilka lat na rynku. Ci przedsiębiorcy mieli przez to zdecydowanie mniejsze szanse, więc chcemy również dać im szansę na zdobycie tytułu Innowatora Podkarpacia. RARR S.A. prowadzi projekty dla startupów i bywa, że na zakończenie inkubacji mówimy „masz fajny pomysł, spróbuj”. Teraz będzie łatwiej i bardziej przejrzyście.
Dopuściliśmy też duże firmy, bo często było tak, że firmy startujące w poprzednich edycjach nie mogły zgłosić się do konkursu w kolejnym roku, bo stały się dużą firmą. Teraz będą mogły jednak przedstawiać swoje pomysły do oceny.
Te zmiany czyli kategoria „startup” i kategoria „duża firma” to też innowacja, wynikająca z „potrzeby” rynku.
Czy można wskazać jakie branże przez te dwadzieścia parę lat były dominujące, a jakich branż brakowało?
Myślę, że te branże pokrywają się z inteligentnymi specjalizacjami województwa podkarpackiego. Było dużo zgłoszeń z zakresu IT, dużo z sektora tworzyw sztucznych i chemicznego, dużo jest OZE, jest branża budowlana, ochrona środowiska, motoryzacja, branża mechaniczna. Ale trudno wskazać dominującą branżę.
Czy można powiedzieć, że innowacyjność firmy skorelowana jest z wykorzystywaniem przez nią funduszy unijnych?
Myślę, że tak. Bo i nam łatwiej dotrzeć do firm, które starały się o dotacje i miały z nami kontakt. Zawsze podkreślamy, że dodatkową wartością uczestnictwa w konkursie jest analiza poziomu innowacyjności – a obecnie innowacyjność jest warunkiem podstawowym, żeby z dotacji skorzystać.
To jest nagroda dla firm, nie dla naukowców czy wynalazców, więc pewnie nie ma problemu z komercjalizacją, co często jest barierą innowacji, które wywodzą się z uczelni.
Tak, te pomysły często są już w fazie komercjalizacji, jest to jakiś nowy produkt, nowa usługa. Oczywiście uczelnie są zaangażowane w te prace i też na tym korzystają, przy czym taki kontakt często nawiązuje się właśnie jakby od dołu, od przedsiębiorcy. Nawet nasi audytorzy niejednokrotnie dostrzegają obszary, w których mogliby zaoferować wsparcie.
Konkurs jest organizowany w ramach projektu Enterprise Europe Network, prowadzonego pod auspicjami Komisji Europejskiej. To międzynarodowa sieć wspierająca przedsiębiorców w krajach UE oraz poza nią, więc wszyscy uczestnicy mogą automatycznie skorzystać z oferowanych przez nią usług, zyskując między innymi możliwość dotarcia ze swoimi rozwiązaniami do potencjalnych kontrahentów. Jest to też kolejna wartość dodana, która może przynieść dodatkowe korzyści, już typowo biznesowe.
Czy można wskazać jakieś trendy wśród innowatorów?
Wiem, że czasem mówi się o modach w biznesie. Ale w naszym konkursie raczej tego nie widzimy. Przez te wszystkie lata uczestniczyło w nim bardzo wiele firm. Oceniane są konkretne, namacalne projekty i można nieraz dostrzec pewne tendencje, na przykład pojawia się jakieś nowe rozwiązanie technologiczne, które wszyscy wdrażają, czego przykładem są obrabiarki CNC, ale takie rzeczy trudno nazwać modą – to raczej podążanie z duchem czasu. Kiedyś byłoby to bardzo inteligentne rozwiązanie, a dziś mamy inteligentne domy, którymi można sterować komórką, będąc w innej części świata. To pokazuje, jak przez ponad 20 lat zmieniła się używana przez nas technologia, a razem z nią cała gospodarka.
Czy sztuczna inteligencja pojawiała się w zgłoszeniach?
Bezpośrednie zastosowania sztucznej inteligencji nie były zgłaszane, ale pośrednio już tak, np. w formie rozwiązań VR czyli wirtualnej rzeczywistości. Zobaczymy, co przyniesie bieżąca edycja, bo z roku na rok zauważamy coraz większy boom na AI.
Kiedy odbędzie się tegoroczna gala konkursu Innowator Podkarpacia?
Galę mamy zaplanowaną na 12 listopada w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym ZEN.com. Chcemy połączyć ją z Podkarpackim Festiwalem Nauki i Innowacji, który organizuje Podkarpackie Centrum Innowacji. Jak już wspominałam, zależy nam na tego typu łączonych wydarzeniach, bo wtedy uczestnikami są inne firmy, których przedstawiciele mogą usłyszeć o laureatach i ich wdrożeniach, a potem sami mogą zdecydować się na start w konkursie.
***
Aby zakwalifikować się do Konkursu wymagana jest wypełniona i podpisana przez osobę uprawnioną do reprezentacji firmy deklaracja uczestnictwa w konkursie oraz zgoda na przetwarzanie danych osobowych. Deklarację uczestnictwa w konkursie należy przesłać do dnia 21 sierpnia 2025 r.
Szczegółowe informacje dotyczące konkursu można uzyskać w siedzibie RARR S.A. w Rzeszowie, Dział Wspierania Przedsiębiorczości – Centrum Transferu Technologii i Innowacji, ul. Szopena 51 lub pod nr tel. (17) 86 76 233 (jnamieta@rarr.rzeszow.pl), oraz (17) 86 76 273 (ajedrzejczyk@rarr.rzeszow.pl).
Regulamin oraz dokumenty konkursowe dostępne są na stronie internetowej.
Termin składania zgłoszeń: 21 sierpnia 2025 r.
Udział w konkursie jest bezpłatny. Wierzymy, że dzięki idei konkursu uda nam się wypromować Państwa firmy oraz Podkarpacie jako region dysponujący wyjątkową myślą technologiczną, oferujący produkty o wysokim światowym standardzie. Konkurs realizowany jest w ramach projektu Enterprise Europe Network.
Link strony konkursu i rejestracji: https://rarr.rzeszow.pl/aktualnosci/innowator-podkarpacia-2025r/
Czytaj także:
