Polska liczy na zaangażowanie i wkład Rosji w zaproponowaną przez Warszawę inicjatywę nowego dialogu na temat bezpieczeństwa europejskiego – powiedział we wtorek szef MSZ RP Zbigniew Rau po rozmowach z ministrem spraw zagranicznych Rosji Siergiejem Ławrowem.
"Kluczowym tematem rozmów dla mnie, jako dla przewodniczącego OBWE, był stan bezpieczeństwa europejskiego, które znajduje się w głębokim kryzysie" – powiedział Rau na wspólnej konferencji prasowej z Ławrowem po rozmowach w Moskwie.
Jak wskazał, "sytuacja wokół Ukrainy pozostaje niezwykle napięta i grozi jeszcze poważniejszą eskalacją".
"Polskie przewodnictwo w OBWE podejmuje wszelkie działania, by jej zapobiec i obniżyć odczuwalne obecnie napięcie" – podkreślił minister. "W tym duchu zaproponowaliśmy inicjatywę nowego dialogu na temat bezpieczeństwa europejskiego" – dodał. "Przedstawiłem panu ministrowi Ławrowowi logikę tego projektu, traktowanego priorytetowo przez polskie przewodnictwo" – przekazał.
Jak wyjaśnił celem tej propozycji "jest redukcja ryzyka konfrontacji oraz wzmocnienie bezpieczeństwa i stabilności na obszarze OBWE". "Oczekujemy, że inicjatywa ta pozwoli na lepsze zrozumienie stanowisk wszystkich państw uczestniczących i poprawę przewidywalności działań, a także wzmocnienie trzech fundamentalnych zasad dla pokoju i bezpieczeństwa w Europie: zasady wszechstronnego podejścia do bezpieczeństwa, niepodzielności bezpieczeństwa i pokojowych relacji między państwami" – wskazał Rau.
"Liczymy na zaangażowanie strony rosyjskiej w ten projekt i jej merytoryczny wkład" – podkreślał szef polskiego MSZ.
Zaznaczył, że polska inicjatywa pojawiła się nie tylko jako odpowiedź na obecne napięcia międzynarodowe, ale także na postulaty przedstawiane przez Rosję. Chodzi m.in. o dyskuję na temat interpretacji zasady niepodzielności bezpieczeństwa – wskazał minister.
Polska – przypomniał – proponuje powołanie "nieformalnej platformy do otwartej politycznej dyskusji oraz współpracy państw OBWE", pozwalającej na omawianie propozycji o mechanizmach zapobiegania sytuacjom kryzysowym, takim jak obecna.
"Dialog to najlepszy sposób załatwiania spraw trudnych. Mam ogromną nadzieję, że Rosja podziela ten punkt widzenia. Jedynym wyjściem z obecnego kryzysu jest dyplomacja" – zaznaczył Rau. Wyraził przekonanie, że OBWE, w której zasiadają wszystkie państwa regionu, może znaleźć zastosowanie w wysiłkach na rzecz obrony pokoju w Europie.
Rau relacjonował, że rozmowa z Ławrowem dotyczyła większości z punktów agendy OBWE, w tym konfliktu na i wokół Ukrainy. "Z punktu widzenia zaangażowania OBWE kluczowe są rozmowy w ramach trójstronnej grupy kontaktowej. Jako przewodnictwo jesteśmy gotowi we wszystkim wspierać ten format, w jego wysiłkach mających na celu przełamanie obecnej patowej sytuacji" – zapewnił.
Dodał, że w tym kontekście bardzo istotną rolę pełni misja monitoringowa OBWE na Ukrainie, która – jak podkreślił – jest jedyną formą obecności międzynarodowej w sferze konfliktu. "Liczymy na przedłużenie mandatu misji i zapewnienie możliwości jej pełnej implementacji" – powiedział Rau.
"Mamy świadomość powagi wyzwań stojących przed nami w najbliższym czasie. Jako przewodniczący OBWE chcę podkreślić z całą mocą, że zamierzamy kontynuować nasze wysiłki mające na celu doprowadzenie do jak najszybszej i pokojowej deeskalacji. Nie mamy jednak złudzeń – dotrzymanie podjętych zobowiązań i trwałe zakończenie tego kryzysu będzie wymagało ducha kompromisu, woli politycznej i konstruktywnego zaangażowania wszystkich stron" – ocenił szef MSZ.
Ławrow powiedział, że inicjatywa przedstawiona przez polskie przewodnictwo w OBWE, o której rozmawiał z Rau jest "interesująca, dlatego że pokazuje zrozumienie istniejących problemów i chęć działań na rzecz usuwania tych problemów z agendy" międzynarodowej. Zaznaczył jednak, że dla Moskwy obecnie kluczowy jest dialog z USA i NATO.
Szef MSZ Rosji oświadczył, że należy zapewnić "obiektywość monitorowania sytuacji" przez misję OBWE na Ukrainie i Moskwa – jak to ujął – oczekuje od władz misji "konstruktywnej współpracy z władzami Doniecka i Ługańska". Chodzi o władze separatystycznych "republik ludowych" w Donbasie, wspieranych przez Rosję.
Ławrow powtórzył też stanowisko Rosji, której zdaniem władze w Kijowie powinny podjąć rozmowy z separatystami.
Anna Wróbel(Moskwa), Rafał Białkowski, Mikołaj Małecki, Edyta Roś, Grzegorz Bruszewski, Wiktoria Nicałek.
