Chłopak z Rzeszowa, wnuk powstańca styczniowego i skaut zastępu „Lisów” stoi dziś na pomniku w sercu stolicy Podkarpacia za walkę w polskich legionach i udział w wojnie z bolszewikami. Był jednym z najbardziej utalentowanych polskich oficerów. Zginął w wieku 23 lat, w wyniku ran odniesionych podczas potyczki na Kresach. W środę, 7 marca, przypada 99. rocznica śmierci płk. Leopolda Lisa-Kuli. W Rzeszowie obędą się tej okazji patriotyczne uroczystości.
Leopold Kula, który pseudonim „Lis” przyjął po wstąpieniu do Związku Strzeleckiego w Rzeszowie, przyszedł na świat w Kosinie 11 listopada (sic!) 1896 roku. Jego rodzice zdecydowali o przeprowadzce do Rzeszowa z myślą o wykształceniu czwórki dzieci. Leopold wraz z rodzeństwem uczęszczał do szkoły ludowej na tzw. Ruskiej Wsi, a później do II Gimnazjum Państwowego ck. Dziś jest to II Liceum Ogólnokształcące – nosi ono imię swojego dawnego ucznia. Młody Kula jako 15-latek wymykał się ze szkoły i w Olszynkach nad Wisłokiem spotykał z kolegami. Założyli tajne stowarzyszenie, by przygotować się do walki o wyzwolenie Polskim.
Wkrótce Leopold zafascynował się skautingiem i postacią Andrzeja Małkowskiego, twórcy tego ruchu na ziemiach polskich. Wraz z kolegami założył zastęp „Lisów”, ćwiczył szermierkę i musztrę, a kiedy w Rzeszowie zaczął się organizować Związek Strzelecki, wstąpił w jego szeregi, przyjmując pseudonim „Lis”. Był rok 1912, a on miał 15 lat. To w tym okresie poznał Józefa Piłsudskiego. Przyszły Naczelnik, wtedy jeszcze komendant konspiracyjnego Związku Strzeleckiego, wizytował tajne manewry w okolicach Jasła i również zwrócił uwagę na młodego Kulę, który z talentem dowodził grupą rówieśników. Potem Lisa-Kule wysłano na tajny kurs oficerski do Zakopanego. Wkrótce został zastępcą komendanta okręgu Związku Strzeleckiego w Rzeszowie.
Wkrótce rozpoczęła się I wojna światowa, a Polacy zaczęli w niej upatrywać szansy na niepodległość dla swojego kraju. Lis-Kula przyłącza się wraz ze strzelcami do Legionów Polskich. W walkach 1915 roku wsławia się odwagą i dobrym dowodzeniem. Kiedy odmawia przysięgi na wierność cesarzowi niemieckiemu zostaje internowany, a po rozwiązaniu Legionów – wysłany na front we Włoszech. W 1918 na szczęście „wybuchła Polska”. 22-letni Lis-Kula znów może służyć Ojczyźnie. Tworzy siły zbrojne za frontem wschodnim, w 1919 uczestniczy w odsieczy dla Lwowa zajętego przez wojska ukraińskie. Zginie w walce z Ukraińcami. Od 25 lutego 1919 roku Lis objął dowództwo garnizonu we Włodzimierzu Wołyńskim. Miał koncentrować się na obronie miasta, ale organizował ataki na okoliczne punkty ukraińskiej obrony. Nocą z 6 na 7 marca 1919 roku przeprowadził na czele polskich żołnierzy atak na zajęte przez Ukraińców miasteczko Torczyn. Po jego zdobyciu został ciężko ranny i po kilku godzinach zmarł z upływu krwi. Pośmiertnie Lis-Kula odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Niepodległości.
Jego pomnik stanął na placu Farnym w Rzeszowie w 1932 roku, ale w czasie II wojny światowej został przez Niemców zniszczony. Po II wojnie światowej był bohaterem, którego życiorys władzy ludowej nie pasował. Dlatego pomnik odbudowano dopiero w 1992 roku. Dziś co roku odbywają się przy nim państwowe uroczystości.
Obchody 99. rocznicy śmierci płk. Leopolda Lisa-Kuli rozpoczną się już we wtorek, 6 marca. O godz. 17.00 złożone zostaną kwiaty iż zapalone znicze przy grobie płk. Leopolda Lisa-Kuli na cmentarzu „Pobitno” w Rzeszowie.
Główne uroczystości odbędą się w dniu następnym, 7 marca. Ich program przedstawia się następująco:
– godz. 9.00 – akademia okolicznościowa w auli II LO im. płk. Leopolda Lisa-Kuli przy ul. ks. Jałowego 22 w Rzeszowie.
– godz. 12.00 – uroczysta Msza Święta koncelebrowana pod przewodnictwem JE Ks. Bp. Jana Wątroby – Ordynariusza Diecezji Rzeszowskiej w kościele Świętego Krzyża przy ul. 3-go Maja 20 w Rzeszowie, z okolicznościowym kazaniem. Podczas Mszy Św. swoje ślubowanie złożą „Orlęta” ZS.
– godz. 13.00 – przemarsz uczestników przed pomnik płk. Lisa-Kuli na Placu Farnym w Rzeszowie.
– godz. 13.15 – uroczystość przed pomnikiem płk. Leopolda Lisa-Kuli na Placu Farnym:
– złożenie meldunku
– przegląd pododdziałów
– odegranie Hymnu Narodowego,
– podniesienie Flagi Państwowej na maszt,
– powitanie uczestników uroczystości przez Prezydenta Rzeszowa,
– przyrzeczenie strzeleckie dziewcząt i chłopców z Jednostek Strzeleckich 2021 Rzeszów, 2027 Stalowa Wola, 2035 Leżajsk, 2043 Nowa Dęba, 2051 Sędziszów Młp., 2057 Brzesko, 2092 Tarnów, 2093 Mielec, 2096 Nisko Związku Strzeleckiego „Strzelec” Józefa Piłsudskiego. Rotę przyrzeczenia odczyta Leopold Kula – bratanek płk. L. Lisa-Kuli.
– Apel Pamięci
– salwa honorowa,
– pokaz sprawności młodzieży strzeleckiej,
– defilada pododdziałów,
– składanie wieńców i wiązanek kwiatów.
Organizatorzy: Prezydent Miasta Rzeszowa – Tadeusz Ferenc, Dowódca 21. Brygady Strzelców Podhalańskich – płk Ryszard Pietras, Dyrektor II LO im. płk. L. Lisa-Kuli w Rzeszowie – Andrzej Szymanek oraz Związek Strzelecki „Strzelec” Józefa Piłsudskiego.