System gospodarowania odpadami komunalnymi powinien być finansowany w całości z opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości, a wysokość tych opłat powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewnić pokrycie wszystkich kosztów związanych z funkcjonowaniem systemu.
Nowa opłata dla osób segregujących odpady wyniesie 35 zł za mieszkańca. Ostatnia podwyżka – z 24 na 27 zł została wprowadzona 1 lipca 2022 r., co oznacza, że przez trzy lata opłata nie uległa zmianie. Pomimo niewielkiego wzrostu wpływów (ok. 2,37 proc. w latach 2023–2025), koszty funkcjonowania systemu drastycznie wzrosły – w latach 2022–2025 o ponad 51 proc. Prognozy na rok 2026 wskazują dalszy wzrost na poziomie kilkunastu procent. Te czynniki przełożyły się na utratę równowagi finansowej systemu w 2024 roku i wygenerowanie znaczącego deficytu, który musi zostać pokryty, aby system mógł nadal sprawnie działać. Dla pokrycia kosztów niezbędne jest zwiększenie dochodów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi o około 77,9 mln zł w 2025 roku i około 112,5 mln zł w 2026 roku.
Nowa stawka jest o około 30 proc. wyższa od obecnej, ale należy pamiętać, że jest to pierwsza podwyżka od 2022 roku. W tym okresie nastąpił znaczny wzrost kosztów życia, a także wynagrodzeń. Warto podkreślić, że nawet po zmianie, proponowana stawka pozostaje znacznie poniżej maksymalnej kwoty dopuszczonej ustawą. Obecna stawka opłaty – 27 zł, to ok. 65 proc. dopuszczalnej maksymalnej stawki ustawowej opłaty wynoszącej w 2022 roku – 41,24 zł (tj. 2 proc. z przeciętnego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za 2021 rok, obowiązującego w 2022 r., który wynosił 2 061,93 zł. Proponowana stawka opłaty – 35 zł to ok. 55 proc. dopuszczalnej maksymalnej stawki ustawowej opłaty wynoszącej w 2025 roku – 63,34 zł (tj. 2 proc. z przeciętnego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za 2024 rok, obowiązującego w 2025 r., który wynosił 3 167,17 zł).
– Aleksander Miszalski, prezydent Krakowa, zaproponował bardziej sprawiedliwy podział obciążeń pomiędzy mieszkańców a przedsiębiorców, opierając się na stosunku proponowanej stawki do maksymalnej stawki określonej ustawowo. Opłata dla mieszkańców ma charakter ryczałtowy, niezależny od ilości wytwarzanych odpadów. Przedsiębiorcy mają możliwość dostosowania wielkości pojemników i częstotliwości odbioru do swoich potrzeb, a tym samym ograniczenia skutków podwyżki – zaznaczył podczas sesji 2 lipca Andrzej Łazęcki, dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej i Infrastruktury.
Nowe opłaty wejdą od 1 września. Wszystkie środki z opłat w całości przeznaczane są na pokrycie kosztów sprawnego funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami w Krakowie, w tym na odbiór, transport i przetwarzanie odpadów, utrzymanie PSZOK-ów oraz edukację ekologiczną.
Warto przy tej okazji zwrócić uwagę na wysokość tego typu opłat w gminach tzw. krakowskiego obwarzanka. Stolica Małopolski ma dziś najniższą stawkę. Żadna gmina nie pobiera opłat mniejszych niż 30 zł, a w czterech gminach mieszkańcy płacą 40 zł lub nawet więcej (wg danych z kwietnia 2025 r.)
Zobacz również:
Maksymalna stawka opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi została określona w § 6k ust. 2a pkt 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U z 2024 r. poz. 399 ze zm.) Maksymalna stawka opłat w przypadku metody ustalania opłaty od liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość wynosi 2 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę.
