Celem miasta na kolejne lata jest pozyskiwanie działek z przeznaczeniem pod zieleń, tak aby zwiększyć dostępność terenów zieleni dla mieszkańców. Założenie jest takie, by każdy krakowianin mógł znaleźć się w parku, na skwerze lub łące w krótkim czasie od wyjścia z domu.
Miasto opracowało mapę, która pokazuje, gdzie na terenie Krakowa w odległości 300 metrów od danego punktu znajdują się tereny zielone, a gdzie ta liczba jest niewystarczająca.
Mapa pozwala na priorytetowe potraktowanie tych wykupów, które są niezbędne z punktu widzenia poprawy jakości życia mieszkańców. Długofalowa polityka miasta uwzględnia zarówno zwiększanie dostępności terenów zieleni, zarówno poprzez wykupy oraz łączenie ich w większe, zorganizowane kompleksy.
Przypomnijmy, że w ostatnich latach w Krakowie pozyskano ważne tereny przeznaczone pod zieleń. Na początku roku 2023 mieszkańcy mogli już odwiedzić park Jalu Kurka. Wśród wcześniej zakupionych są także tereny Zakrzówka, park Grzegórzecki oraz sporo działek pod park rzeczny Drwinka (109 działek), park Aleksandry czy tereny Słonej Wody.
Zarząd Zieleni Miejskiej kupuje także działki pod tereny leśne, takie jak uroczysko Górka Pychowicka, las Borkowski, las Czyżyny.
W 2022 r. zainicjował postępowanie związane z zakupem około 167 działek objętych „Powiatowym programem zwiększenia lesistości Miasta Krakowa na lata 2018-2040”. Objął on las Czyżyny, rejon lasu Witkowickiego w obrębie obszaru „Tonie – Łąki”. W 2023 r. rozszerzono postępowanie o teren rzeki Białuchy, który obejmuje około 40 działek.
Reasumując, w latach 2016-2023 Kraków wydatkował 76% środków finansowych będących w dyspozycji Wydziału Skarbu Miasta na pozyskanie terenów zielonych. Pozostałe środki w wysokości 24% wydatkowane zostały na wykupy nieruchomości pod bieżące inwestycje programowe, do zasobu miasta, a także celem regulacji stanów prawnych istniejących dróg.
Kraków wyróżnia się na tle innych polskich miast zarówno pod kątem wzrostu wydatków przeznaczanych na ten cel, liczby kupowanych terenów, ale także zabezpieczania terenów pod zieleń na przyszłość. Takie dane potwierdza raport sporządzony przez NIK. Budżet Krakowa na zieleń to 2,1%, dla porównania Warszawa przeznacza 0,8%.
W raporcie NIK z 2022 roku czytamy: w badanym okresie, na potrzeby tworzenia i urządzania terenów zielonych miasta objęte kontrolą, poza Sopotem, Chorzowem, Mikołowem i Leżajskiem kupiły grunty o łącznej powierzchni 221,5 ha. Najwięcej Kraków – 96,3 ha za ponad 95 mln zł i Lublin – 75 ha za 1 zł netto.
Kraków kupił więc największą ilość gruntów pod zieleń, co potwierdza niezależna instytucja.
W przypadku miast wojewódzkich, w badanym okresie do największego przyrostu powierzchni objętej planami miejscowymi doszło w Krakowie – o ok. 19 punktów procentowych (pp), a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego opracowano tam ze szczególnym naciskiem na tereny cenne przyrodniczo, by je skutecznej chronić przed zabudową.
Kraków sukcesywnie i z długofalową wizją zabezpiecza tereny pod zieleń i chroni ją przed zabudową konstruując plany miejscowe w taki sposób, aby takie wykupy realizować sukcesywnie.
Kraków jest liderem wśród dużych polskich miast w zakresie pokrycia planami miejscowymi, w których zabezpieczane są tereny pod zieleń. Co więcej, jako pierwsze miasto w Polsce Kraków sporządził Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego „dla wybranych obszarów przyrodniczych miasta Krakowa”, czyli plan poświęcony stricte zieleni.
W przywołanym raporcie czytamy także: na 19 skontrolowanych miast, tylko Kraków wypracował kierunki rozwoju i zarządzania zielenią, w tym stworzył m.in. diagnozę stanu zieleni, priorytety rozwoju, a także konkretne wskazania do opracowania planów miejscowych i listę koniecznych inwestycji.
Obrazuje to plansza:
Szczegółowe informacje na temat kierunków działań miasta w zakresie zieleni znajdują się w dokumencie: „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019–2030”. Został on przyjęty Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa. Składa się z części opisowej oraz bazy danych przestrzennych (interaktywnych map). Dla każdego obecnego i planowanego w dokumencie terenu zieleni wyznaczono działania, jakie należy podjąć, aby zieleń w Krakowie się rozwijała tzn. każdy miał w pobliżu miejsca zamieszkania zielone obszary rekreacyjne, zagospodarowane w atrakcyjny sposób, wspierające krakowską przyrodę i szanujące dziedzictwo kulturowe.
