22 osoby, firmy, instytucje i organizacje, które promowały wiedzę o historii Polski oraz postawy współczesnego patriotyzmu, zostało w czwartek wyróżnionych Nagrodą BohaterONy 2023 im. Powstańców Warszawskich. Nagrodę Specjalną – Złotego BohaterON-a – odebrał prof. Krzysztof Szwagrzyk, historyk, zastępca prezesa IPN.
W czwartkowy wieczór w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego odbyła się gala Nagrody BohaterONy 2023 im. Powstańców Warszawskich. W wydarzeniu uczestniczyli m.in.: powstańcy warszawscy, członkowie Kapituły Nagrody i Komitetu Honorowego kampanii, przedstawiciele partnerów, rządu, instytucji, firm i ambasadorzy projektu.
W tym roku BohaterONy przyznano już po raz piąty. Nagroda BohaterONy 2023 im. Powstańców Warszawskich została ustanowiona przez organizatorów kampanii BohaterON w celu wyróżnienia tych, których aktywność w szczególny sposób promuje wiedzę o historii Polski z lat 1918–1989 oraz edukację historyczno-patriotyczną. W bieżącym roku ponownie nagradzano osoby, firmy i instytucje, które wcielają w życie postawę współczesnego patriotyzmu – promują historię Polski XX wieku, prowadzą edukację historyczno-patriotyczną oraz działalność społeczną.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, który jest przewodniczącym Kapituły Nagrody wskazał, że “każda mądra wspólnota narodowa dba o swoją pamięć, dba o swoją tożsamość, a więc dba także o instytucje, które przywołują historię, opowiadają o historii, dba o narrację historyczną, dba o swoją własną politykę historyczną, bo od tego zależy siła duchowa i potencjał wspólnoty do sprostania wyzwaniom, zwłaszcza w świecie współczesnym, bo jest ich wiele”.
Przypomniał, że pod koniec września na warszawskiej Cytadeli otwarty został gmach Muzeum Historii Polski. “To jest jedna z 300 inwestycji w obszarze pamięci, jakie w ostatnich latach udało nam się zrealizować, przede wszystkim muzea, które powstają, ponieważ były +białe plamy pamięci+ nie instytucjonalizowane przez takie instytucje” – zwrócił uwagę szef MKiDN.
Podkreślił, że “jest wiele ośrodków i instytucji, które dbają o to, żeby polska narracja historyczna nadrabiała trochę stracony czas, a w każdym razie wyrażała też siłę naszej wspólnoty narodowej, ale tego wszystkiego by nie było, gdyby nie oddolne akcje społeczne, gdyby nie wsparcie obywateli, gdyby nie inicjatywy, które są trudne do zaplanowania, są właśnie oddolne i spontaniczne”.
“Od ośmiu lat mamy jedną z największych akcji społecznych w Polsce, która jest związana z ideą BohaterON-ów, ideą, która bezpośrednio odwołuje się do systemu wartości, do etosu powstańców warszawskich” – mówił minister kultury.
Zwracając się do powstańców warszawskich powiedział: “To państwo uczycie nas, kolejne pokolenia, a przede wszystkim naszą młodzież, tego etosu i tych prawdziwych wartości, które są niezbędne dla naszego narodu, dla naszej Ojczyzny, żeby trwała, mogła się rozwijać i żeby mogła także współcześnie podejmować wyzwania, które często są bardzo trudne”.
Podziękował wszystkim, którzy buduję akcję “BohaterON – włącz historię!”. “Bo – jak wskazał – ona imponuje swoją szerokością i swoją mądrością”.
Nagroda przyznawana jest w siedmiu kategoriach: dziennikarz, firma, instytucja, nauczyciel, organizacja non-profit, osoba publiczna i pasjonat. Laureatów wybiera Kapituła, w której zasiadają powstańcy warszawscy, przedstawiciele polskiego rządu, historycy, osoby publiczne oraz ambasadorzy kampanii BohaterON – włącz historię! Ponadto, na podstawie wyników głosowania internautów, w każdej kategorii przyznawany jest Złoty BohaterON Publiczności.
Decyzją Kapituły Nagrody i internautów w tym roku wyróżniono 22 osoby, firmy, instytucje i organizacje, które w szczególny sposób promowały wiedzę o historii Polski oraz postawy współczesnego patriotyzmu w okresie od 1 sierpnia 2022 r. do 31 lipca 2023 r.
Złotego BohaterON-a w kategorii “instytucja” przyznano – Instytutowi Pamięci Narodowej, Srebrny BohaterON trafił do – Muzeum Dom Rodziny Pileckich, a Brązowy do – Muzeum Emigracji w Gdyni. Złotego BohaterON-a Publiczności otrzymało Muzeum Dom Rodziny Pileckich.
W kategorii “organizacja non-profit” Złotym BohaterON-em wyróżniono – Fundację Oczami Brata, Srebrnym – Dolnośląską Fundację na rzecz Pieczy Zastępczej “Przystanek Rodzina”, Brązowym – Stowarzyszenie Dzieje. Złoty BohaterON Publiczności trafił także do Stowarzyszenia Dzieje.
Złotym BohaterON-em w kategorii “firma” nagrodzono – PGE Polską Grupę Energetyczną, Srebrnym – Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych, Brązowym – “Movie Box | Historia bez Cenzury”. Złoty BohaterON Publiczności trafił do “Movie Box | Historia bez Cenzury”.
W kategorii “nauczyciel” Złotego BohaterON-a otrzymała – Patrycja Karykowska; Srebrnego – Marta Bejnar Bejnarowicz; a Brązowego – Anita Plumińska-Mieloch. Publiczność Złotym BohaterON-em nagrodziła Jarosława Mikołajczyka.
Złotego BohaterON-a w kategorii “osoba publiczna” otrzymała – Ewa Błaszczyk; Srebrnego – Jacek Bławut; Brązowego – Bracia Golec. Złoty BohaterON Publiczności trafił do Ewy Błaszczyk.
W kategorii “dziennikarz” Złotego BohaterON-a otrzymała Małgorzata Ziętkiewicz; Srebrnego – Marcin Bąk; Brązowego – Mariusz Kamiński. Złotego BohaterON-a Publiczności odebrała Małgorzata Ziętkiewicz.
W kategorii “pasjonat” nagrodę Złotego BohaterON-a otrzymał – Bogdan Bednarczyk; Srebrnego – Stowarzyszenie Grupa Rekonstrukcji Historycznej Przysposobienia Wojskowego Kobiet; Brązowego – Joanna Jaworska. Złoty BohaterON Publiczności trafił do Stowarzyszenia Grupa Rekonstrukcji Historycznej Przysposobienia Wojskowego Kobiet.
Komitet Organizacyjny Nagrody przyznał również Nagrodę Specjalną – Złotego BohaterON-a jako wyraz uznania zasług za “wybitne osiągnięcia w dokumentowaniu i upowszechnianiu prawdy o najnowszej historii Polski; za niestrudzoną aktywność i pełną zaangażowania wieloletnią działalność naukowo-badawczą zmierzającą do przywracania pamięci o ofiarach reżimu komunistycznego; za odzyskiwanie dla ojczyzny bohaterów – prof. Krzysztofowi Szwagrzykowi, historykowi, nauczycielowi akademickiemu, zastępcy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, dyrektorowi Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Laureat od lat kieruje pracami ekshumacyjnymi m.in. na “Łączce” na warszawskim Wojskowym Cmentarzu na Powązkach. Dzięki pracy jego zespołu udało się odnaleźć i zidentyfikować szczątki legendarnych dowódców podziemia niepodległościowego.
Prof. Szwagrzyk dziękując za nagrodę powiedział, że “każda nagroda jest za ukończone dzieło, jest za owoc zakończonej pracy”.
“Ja nie mam przekonania, że dzieło, które realizujemy zostało zakończone, że praca została zakończona, bo nie można mieć takiego przekonania w momencie, kiedy jeszcze tysiące dołów śmierci ofiar zbrodni niemieckich, sowieckich, komunistycznych, ukraińskich, nie zostały odnalezione. Nie można mieć takiego przekonania w momencie, kiedy jeszcze nie nazwaliśmy po imieniu, nie przywołaliśmy po imieniu, ani pana generała Fieldorfa, ani pana rotmistrza Witolda Pileckiego, ani pułkownika Łukasza Cieplińskiego. Także nie można mieć takiego przekonania, kiedy jeszcze nie pochowaliśmy w Panteonie Narodowym żołnierzy wyklętych na powązkowskiej +Łączce+, bo nie ma Panteonu ani na Powązkach, ani nigdzie w Polsce dla naszych bohaterów. Nie można mieć takiego przekonania, kiedy nie możemy jeszcze nawet poszukiwać ofiar zbrodni rzezi wołyńskiej” – podkreślił Szwagrzyk.
“Niech więc ta piękna w formie statuetka będzie nie nagrodą, ale materialnym symbolem zobowiązania, że ta misja, którą w imieniu państwa polskiego realizuje Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, jest i zawsze bez względu na trudności, koszty i problemy będzie realizowana, aż do jej całkowitego wypełnienia” – dodał.
Oprócz ogłoszenia wyników i wręczenia statuetek oraz dyplomów, podczas części oficjalnej nastąpiło także symboliczne przekazanie biało-czerwonych kartek z życzeniami dla powstańców przygotowanych własnoręcznie przez dzieci uczęszczające do szkół szpitalnych, przyszpitalnych i sanatoryjnych z całego kraju. Wydarzeniu towarzyszyło widowisko muzyczne “+Szczęśliwy, krótki sen+. Piosenki z serca Powstańców” w reżyserii Haliny Przebindy. Zostało ono przygotowane na podstawie rozmów z dziesięcioma powstańcami warszawskimi, którzy zabrali uczestników gali w podróż po swojej młodości. Na scenie zabrzmiały utwory wybrane przez bohaterów walk o stolicę, mające dla nich wartość sentymentalną.
Wystąpili m.in. Kamil Bednarek, Ewelina Flinta i Voice Band, Robert Janowski, Kasia Kowalska, Magdalena Kumorek, Halina Mlynkova, Stefano Terrazzino, Roxie Węgiel oraz Grzegorz Wilk. Kierownictwo muzyczne – Michał Grott. Za scenografię odpowiadała Anna Mioduszewska. Wizualizacje w oparciu o zdjęcia archiwalne przygotował Marcin Bania z Temporary Space Design.
Współorganizatorami koncertu byli: Narodowe Centrum Kultury i Biuro “Niepodległa”. Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerem koncertu było Polskie Radio.
Gala Nagrody BohaterONy 2023 im. Powstańców Warszawskich została objęta Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.
