Nowe projekty strategiczne stanowią ważny kamień milowy we wdrażaniu aktu w sprawie surowców krytycznych (CRMA), którego celem jest zapewnienie, aby europejskie wydobycie, przetwarzanie i recykling surowców strategicznych zaspokajały odpowiednio 10 proc., 40 proc. i 25 proc. zapotrzebowania UE do 2030 r. Pomagając Europie osiągnąć te cele, nowe projekty strategiczne w znacznym stopniu przyczyniają się do transformacji ekologicznej i cyfrowej Europy, a jednocześnie wspierają europejski przemysł obronny i lotniczy.
Przegląd wybranych projektów
47 nowych projektów strategicznych jest realizowanych w 13 państwach członkowskich UE: Belgia, Francja, Włochy, Niemcy, Hiszpania, Estonia, Czechy, Grecja, Szwecja, Finlandia, Portugalia, Polska i Rumunia. Obejmują one co najmniej jeden segment łańcucha wartości surowców, w tym 25 projektów obejmujących działalność wydobywczą, 24 przetwarzanie, 10 recyklingu i 2 zastępowanie surowców. Projekty strategiczne obejmują 14 z 17 surowców strategicznych wymienionych w akcie w sprawie surowców krytycznych. Obejmuje to kilka projektów obejmujących lit (22 projekty), nikiel (12 projektów), kobalt (10 projektów), mangan (7 projektów) i grafit (11 projektów), które przyniosą szczególne korzyści unijnemu łańcuchowi wartości surowców do produkcji baterii.
Dzięki tym projektom UE będzie mogła w pełni osiągnąć swoje poziomy odniesienia w zakresie wydobycia, przetwarzania i recyklingu do 2030 r. w odniesieniu do litu i kobaltu, a jednocześnie poczynić znaczne postępy w zakresie grafitu, niklu i manganu. Ponadto inne projekty strategiczne obejmujące magnez (1 projekt) i wolfram (3 projekty) przyczynią się do zwiększenia odporności unijnego przemysłu obronnego, który opiera się na wykorzystaniu tych materiałów.
Projekty te wybrano, ponieważ przyczyniają się one do bezpieczeństwa dostaw surowców strategicznych w UE, spełniają kryteria środowiskowe, społeczne i dotyczące zarządzania oraz są technicznie wykonalne. Ponadto wybrane projekty wykazały również wyraźne korzyści transgraniczne dla UE.
Na samym początku naszych najbardziej strategicznych łańcuchów dostaw znajdują się surowce. Są one również niezbędne do dekarbonizacji naszego kontynentu. Europa jest jednak obecnie uzależniona od państw trzecich w zakresie wielu surowców, których najbardziej potrzebuje. Musimy zwiększyć własną produkcję, zdywersyfikować naszą podaż zewnętrzną i tworzyć zapasy. Dziś zidentyfikowaliśmy 47 nowych projektów strategicznych, które po raz pierwszy pomogą nam zabezpieczyć własne krajowe dostawy surowców. Jest to przełomowy moment dla europejskiej suwerenności jako potęgi przemysłowej. Stéphane Séjourné, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw dobrobytu i strategii przemysłowej
Korzyści dla wybranych projektów
Oczekiwana łączna wartość inwestycji kapitałowych w ramach 47 projektów strategicznych, które mają zostać uruchomione, wynosi 22,5 mld euro. Projekty te będą mogły korzystać ze skoordynowanego wsparcia ze strony Komisji, państw członkowskich i instytucji finansowych, aby rozpocząć działalność, w szczególności w zakresie dostępu do finansowania i wsparcia w celu nawiązania kontaktu z odpowiednimi odbiorcami. Odniosą one również korzyści z usprawnionych przepisów dotyczących wydawania pozwoleń, aby zapewnić promotorom projektów przewidywalność przy jednoczesnym zapewnieniu norm środowiskowych, społecznych i w zakresie zarządzania. Zgodnie z CRMA proces wydawania pozwoleń nie będzie trwał dłużej niż 27 miesięcy w przypadku projektów wydobywczych i 15 miesięcy w przypadku innych projektów. Obecnie procesy wydawania pozwoleń mogą trwać od pięciu do 10 lat.
Kontekst
Akt w sprawie surowców krytycznych (CRMA) wszedł w życie 23 maja 2024 r. W tym samym dniu Komisja opublikowała zaproszenie do składania wniosków o uznanie projektów za projekty strategiczne z datą graniczną 22 sierpnia 2024 r. Wnioski uznane za kompletne zostały ocenione przez Komisję przy wsparciu ekspertów zewnętrznych w celu sprawdzenia, czy projekty spełniają odpowiednie kryteria w ramach CRMA. Na podstawie tej oceny Komisja określiła wykaz projektów dotyczących wydobycia, przetwarzania, recyklingu lub zastępowania surowców strategicznych. W dniach 20 lutego 2025 r. i 12 marca 2025 r. Komisja skonsultowała się z Radą ds. Surowców Krytycznych, w skład której wchodzą państwa członkowskie, Parlament Europejski w charakterze obserwatora, w celu omówienia i przyjęcia opinii w sprawie wykazu projektów strategicznych. Komisja otrzymała również wnioski dotyczące projektów zlokalizowanych w państwach trzecich. Decyzja w sprawie ewentualnego wyboru takich projektów zostanie przyjęta na późniejszym etapie. Komisja ogłosi wkrótce nowe zaproszenie do składania wniosków dotyczących projektów strategicznych, które jest obecnie planowane na koniec lata.
Czytaj także:
English
French
German
Italian
Polish
Ukrainian