Na Litwie rozpoczęły się w niedzielę wybory prezydenckie, w których startuje ośmioro kandydatów, w tym urzędujący szef państwa Gitanas Nauseda i premier Ingrida Szimonyte. Trwa też głosowanie w referendum w sprawie ustanowienia podwójnego obywatelstwa.
Lokale wyborcze będą czynne w godzinach 7-20 (6-19 czasu polskiego). Jak podała Główna Komisja Wyborcza, wstępne wyniki głosowania będą znane w niedzielę około północy. Na Litwie nie są organizowane badania exit poll.
W sobotę zakończyło się pięciodniowe głosowanie przedterminowe. Wzięło w nim udział blisko 10 proc. obywateli uprawnionych do oddania głosu, przede wszystkim osoby starsze, niepełnosprawne, przebywające w szpitalach czy zakładach karnych.
Uprawnionych do głosowania jest blisko 2,4 mln obywateli, o 4 proc. (prawie 100 tys. osób) mniej niż w poprzednich wyborach prezydenckich w 2019 roku. Ok. 57,6 tys. obywateli zgłosiło chęć głosowania w litewskich placówkach dyplomatycznych za granicą.
Zgodnie z przepisami jeśli w wyborach prezydenckich żaden z kandydatów nie uzyska ponad 50 proc. głosów przy ponad 50-procentowej frekwencji, dwa tygodnie później – w tym roku będzie to 26 maja – zorganizowana zostanie druga tura głosowania.
Wybory prezydenckie na Litwie są najpopularniejszym głosowaniem – frekwencja bywa w nich najwyższa i wynosi zazwyczaj około 60 proc.
Litwini głosują w niedzielę także w sprawie ustanowienia podwójnego obywatelstwa. Wymaga to zmiany artykułu 12. litewskiej konstytucji, a to z kolei – zgody ponad połowy obywateli uprawnionych do głosowania (ok. 1,2 mln). Referendum w tej sprawie zostało zorganizowane już przed pięciu laty, ale frekwencja była wówczas zbyt niska (38 proc.), by wynik był wiążący.
Obecnie podwójne obywatelstwo na Litwie mogą mieć tylko te osoby, które opuściły kraj przed odzyskaniem przez niego niepodległości w 1990 roku oraz ich potomkowie. Takie prawo nie przysługuje osobom, które wyjechały z Litwy po 11 marca 1990 roku.
Litewskie obywatelstwo może uzyskać też obcokrajowiec będący w związku małżeńskich z obywatelem lub obywatelką Litwy, jeżeli mieszka na Litwie od co najmniej siedmiu lat i spełnia inne warunki, na przykład złożył egzamin z języka litewskiego i z podstaw wiedzy o konstytucji. Automatycznie obywatelstwo otrzymuje też dziecko, gdy co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem Litwy.
Obecnie Litwa jest jednym z pięciu państw Unii Europejskiej, które nie pozwalają swoim obywatelom na posiadanie paszportu innego kraju.
