Tworzyli tu Jacek Malczewski i arianie

Arboretum Krzysztofa Pendereckiego – dziedzictwo kulturowe zespołu dworsko-parkowego w Lusławicach – ubiega się o miano Znaku Dziedzictwa Europejskiego w 2025 roku.

To prestiżowe wyróżnienie przyznawane jest miejscom o szczególnym znaczeniu dla historii i kultury Europy, a także rozwoju wartości, stanowiących fundament integracji europejskiej. Procedura selekcji obiektów przebiega co dwa lata w dwóch etapach. Na szczeblu krajowym i unijnym. W tego pierwszego  wyboru dokonuje komitet ds. znaku dziedzictwa europejskiego, przedstawiając swoje propozycje do akceptacji ministra kultury i dziedzictwa narodowego (MKDiN).

Większość drzew i krzewów zasadzone ręką kompozytora

Może cię zainteresować

Kulturalna Małopolska na weekend

Zakopane. Urodziny Kornela Makuszyńskiego

Kulturalna Małopolska na początek roku

Ogród Krzysztofa Pendereckiego wraz z założeniem dworsko-parkowym rywalizuje z Konstytucją dla Europy z 1831 roku Wojciecha Jastrzębowskiego.

Ta wyjątkowa kandydatura, podkreślająca rolę niezwykłego miejsca, łączącego dziedzictwo historyczne, artystyczne i naturalne w duchu kultury europejskiej, będzie reprezentowała Polskę w drugim etapie konkursu, który rozstrzygnie Komisja Europejska.

Arboretum jest niezwykłym miejscem, stworzonym przez wybitnego małopolskiego kompozytora wokół swojej prywatnej posiadłości. Artysta, pasjonat dendrologii, osobiście zaprojektował 16-hektarowy teren, gdzie połączył działalność artystyczną z naturą. W ogrodzie znajduje się ponad dwa tysiące gatunków i odmian drzew oraz krzewów z całego świata, większość z nich zasadzonych ręką kompozytora.

Dwór w Lusławicach stanowiący serce parku ma bogatą historię. W latach 1923-1926 mieszkał i tworzył w nim malarz Jacek Malczewski, założyciel szkółki malarskiej dla utalentowanych dzieci wiejskich. Tradycje edukacyjne Lusławic sięgają jeszcze głębiej w przeszłość. W XVI wieku miejscowość była ważnym ośrodkiem działalności arian, którzy założyli tu drukarnię i Szkołę Lusławicką. Od 1974 roku stał się własnością i centrum działalności twórczej Krzysztofa Pendereckiego, który wraz z żoną Elżbietą stworzył tu swój dom i pozostawił niezwykłe dziedzictwo, odrestaurowanego polskiego dworu połączonego z pięknem przyrody oraz działalności muzycznej, kulturalnej i edukacyjnej.

Po śmierci artysty założenie dworskie nabył skarb państwa, powierzając opiekę nad zabytkiem Europejskiemu Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach – instytucji kultury współprowadzonej przez Województwo Małopolskie wraz z MKiDN i Stowarzyszeniem Akademia Krzysztofa Pendereckiego Międzynarodowe Centrum Muzyki.

Marszałek jednym z sygnatariuszy Listu Intencyjnego

Uzyskanie Znaku Dziedzictwa Europejskiego dla zespołu dworsko-parkowego umożliwi instytucji poszerzenie sieci współpracy oraz podejmowanie w nadchodzących latach kolejnych przedsięwzięć w celu propagowania materialnego i niematerialnego dziedzictwa Krzysztofa Pendereckiego, promocji szeroko pojętej kultury wysokiej, sztuki i nauki oraz na szerzenia wiedzy o wartościach leżących u podstaw kultury europejskiej.

Województwo Małopolskie odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zabytkowego zespołu dworsko-parkowego. Marszałek był jednym z sygnatariuszy Listu Intencyjnego. Zainicjował w roku 2019 działania mające na celu jego zakup i utrzymanie. Podpisanie Deklaracji Lusławickiej 24 listopada 2021 roku i ogłoszenie podpisania umowy zakupu zespołu dworsko-parkowego w Lusławicach przez Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego to jedna z ważniejszych dat w historii instytucji. Sygnatariuszami dokumentu byli ówczesny minister MKiDN, marszałek Małopolski, małżonka kompozytora, Elżbieta Penderecka oraz dyrektor ECM KP.

Tolerancja, solidarność i dialog międzykulturowy

Województwo Małopolskie jako współorganizator regularnie wspiera funkcjonowanie Centrum, zapewniając środki finansowe na utrzymanie Arboretum, renowację zabytkowych budynków, a także organizację wydarzeń artystycznych i edukacyjnych. W 2024 roku samorząd województwa przeznaczył 146 tys. zł z budżetu oraz pozyskał w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków Polski Ład kwotę 2 352 tys. zł na realizację zadania inwestycyjnego Kompleksowa renowacja XVI wiecznego Lamusa w Zespole Dworsko-Parkowym w Lusławicach z uruchomieniem funkcji wystawienniczych obiektu. Współpraca podkreśla wagę zespołu dworsko-parkowego w kultywowaniu europejskich wartości takich jak tolerancja, solidarność, dialog międzykulturowy oraz dbałość o dziedzictwo naturalne i kulturowe.

fot. Mateusz Kluza

Czytaj także: