Zdecydowana większość gladioli pochodzi z Afryki, ale ich stanowiska naturalne występują również w Europie i Azji. W sumie, w naturze rośnie około 200 gatunków tych roślin, w tym trzy gatunki w Polsce: mieczyk drobnokwiatowy, dachówkowaty i błotny. Botanicy od dawna krzyżują ze sobą rożne odmiany i formy tworząc nowe, coraz bardziej kolorowe i unikatowe ale czasem udziwnione rośliny. Dzięki ich zabiegom możemy stworzyć ogromną kolekcję różnokolorowych mieszańców o barwnych kwiatach z gładkimi bądź karbowanymi płatkami.
Warto poszukać w Internecie hodowców i hobbystów, którzy oferują do sprzedaży niezliczoną ilość odmian mieczyków. U takich osób spokojnie można zaopatrzyć się w cebulki. Sklepy ogrodnicze i markety mają w sprzedaży różne kolekcje roślin cebulowych, również mieczyków. Ale nie raz okazało się, że z zakupionych cebul wyrastają rośliny o zupełnie innych kwiatach niż wskazywała na to oferta.
Mieczyki preferują gleby żyzne, próchnicze, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne i lekko kwaśne do obojętnych, a stanowisko słoneczne i osłonięte od wiatrów. Mieczyki tworzą długą łodygę – kłos, z wieloma kwiatami dlatego wymagają podpór. Zdecydowanie nie tolerują suszy i okresowego zalania wodą opadową. Gladiole dobrze rosną i kwitną na glebach w drugim roku po oborniku lub w podłożu z dodatkiem kompostu. W okresie wegetacyjnym rośliny te należy dokarmiać nawozami wieloskładnikowymi lub do roślin kwitnących.
Gołe (bez brązowej łuski) cebule mieczyków sadzimy do koszyczków od połowy kwietnia do połowy maja, na głębokości 6–10 cm. Posadzone w tym okresie gladiole zakwitają w lipcu i sierpniu. Mieczyki możemy też posadzić pod koniec maja, wtedy zakwitną we wrześniu. Przed posadzeniem cebule należy zaprawić preparatem Kaptan 50WP lub Topsin 500 SC oraz Actellic 500 EC – jeżeli na działce występują m.in. wciornastki (szkodniki mieczyków). Przekwitające kwiatostany mieczyków usuwamy pozostawiając część liściową.
Jeżeli chcemy zebrać kwiaty do wazonu to robimy to wtedy, gdy rozwinie się pierwszy kwiat na kłosie. W nagrzanym mieszkaniu ścięte gladiole wytrzymają do 3-4 dni nawet wtedy, kiedy codziennie zmieniamy wodę i dodajemy do niej lód. Mieczyki nie zimują w gruncie dlatego około 5-6 tygodni po kwitnieniu wykopujemy cebule. Po wykopaniu obcinamy pęd około 5 cm powyżej cebulki i suszymy do czasu łatwego oddzielania się nowej cebuli od korzeni i pozostałości starej. Każda bulwa po kwitnieniu obumiera ale pozostawia kilka cebul potomnych i całkiem sporo cebulek przybyszowych, które możemy wysiać wczesną wiosną do inspektu, a w kolejnym roku wysadzić do gruntu – zakwitną po 2-3 latach. Cebule zawsze dosuszamy w przewiewnym i zacienionym pomieszczeniu – można powiązać je w pęczki i opisać odmianowo. Cebule przechowujemy w chłodnej, zabezpieczonej przed mrozem piwnicy, w ażurowych skrzynkach i przesypujemy je suchym torfem. Temperatura w przechowalni powinna wymościć 5 do 8°C, a wilgotność powietrza około 70%. Co dwa tygodnie należy sprawdzić zdrowotność cebulek: wszystkie z objawami pleśni i zgnilizny wyrzucamy, a zdrowe przenosimy w inne miejsce.
Mieczyki mogą być porażane przez bakterie, grzyby i wirusy, co skutkuje występowaniem kilkunastu chorób. Lepiej stosować profilaktykę czyli: kupujemy cebule u sprawdzonego sprzedawcy, zaprawiamy cebule przed posadzeniem, stosujemy naturalne i wzmacniające wyciągi roślinne lub gotowe naturalne preparaty podnoszące odporność wszystkich uprawianych roślin np.: Kendal, Megafol, Lecitec, usuwamy chore rośliny, odkażamy glebę wysiewając rośliny na poplon i zmieniamy miejsce uprawy w kolejnym roku. Jednak podczas chłodnego i wilgotnego lata może pojawić się:
Bakteryjna zgnilizna mieczyka- objawia się gniciem liści w części podziemnej i nadziemnej, dlatego rośliny łamią się.
Miękka zgnilizna bulw w zależności od bakterii ją wywołującej może pojawić się zasychanie wierzchołków liści i całej rośliny lub spowolnienie wzrostu rośliny i jej więdnięcie lub brak kwiatów.
Guzowatość mieczyka objawia się różnymi naroślami na bulwach.
Bakteryjna plamistość liści objawia się wąskimi i wodnistymi plamami, które z czasem się zlewają w sporych rozmiarów brązowawe plamy i całe rośliny zamierają.
Fuzarioza mieczyka objawia się brunatnieniem bulw i zamieraniem korzeni, a potem całej rośliny.
Szara pleśń objawia się jasnymi plamami o brązowawym brzegu. Z czasem plamy zlewają się i liście zasychają.
Czarna plamistość pojawia się na całej roślinie w postaci brązowych plam z jaśniejszym obrzeżem.
Zamieranie mieczyków – choroba fizjologiczna – liście zaczynają żółknąć i po czasie roślina usycha. Zanim posadzimy cebule należy dobrze wybrać i przygotować miejsce, a potem należycie je pielęgnować.
Najczęściej występują: mszyce, wciornastek mieczykowiec, rozkruszek korzeniowy, larwy komarnic oraz węgorka niszczyka. Stosując np. Mospilan 20 SP lub Calypso 480 SC pozbędziemy się szkodników, które przenoszą choroby wirusowe.
