– Kiedy w 1999 roku pierwszy zarząd województwa podkarpackiego zaczynał pracę odręcznie spisany budżet mieścił się na jednej kartce A4 i wynosił kilkaset tysięcy złotych, a nie jak dziś 1,3 mld zł wydatków – przypomniał marszałek Władysław Ortyl we wtorek, 26 listopada, podczas gali z okazji 20. rocznicy powstania województwa podkarpackiego. Wśród największych osiągnięć samorządu wymienił rozwój lotniska w Jasionce i budowę czteropasmowej drogi lotniskowej łączącej S19 z drogą krajową nr 9, ale także udane zagospodarowanie funduszy unijnych. Tym, którzy pracowali w samorządzie przez wiele lat, realizując kolejne projekty, prezydent Andrzej Duda przyznał odznaczenia państwowe. Odznakę Honorową „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego” otrzymali pierwszy podkarpacki marszałek Bogdan Rzońca i pierwszy przewodniczący podkarpackiego sejmiku – Zdzisław Banat.
W wyniku reformy administracyjnej uchwalonej w 1998 roku liczba województw w Polsce zmniejszyła się z 49 do 16. W sejmie dyskutowano, czy województwo usadowione w widłach Wisły i Sanu nie powinno nosić nazwy Małopolski Wschodniej. Ostatecznie, 1 stycznia 1999 roku na mapie administracyjnej Polski pojawiło się województwo podkarpackie. Wybory samorządowe, a potem wybór zarządu nowego województwa odbyły się w listopadzie 1998 roku. Pierwszym marszałkiem województwa podkarpackiego został Bogdan Rzońca. Do zarządu weszli również: Wiktor Stasiak, Jan Tomaka, Władysław Ortyl i Jan Sołek.
– Budżet województwa spisany odręcznie na jednej stronie wynosił wtedy kilkaset złotych – przypomniał we wtorek, 26 listopad, podczas obchodów jubileuszu 20-lecia województwa podkarpackiego, Władysław Ortyl, który w czwartej kadencji podkarpackiego sejmiku powrócił do zarządu, zostając w 2013 roku marszałkiem województwa podkarpackiego. – Administrowanie nowym województwem w 1999 roku to było trudne wyzwanie. Trzeba było nadrabiać inwestycyjne zaległości w takich miastach jak Dębica, która należąc wcześniej do województwa tarnowskiego, była przez nie zaniedbywana po tym jak ustalono, ze wejdzie w granice województwa podkarpackiego a nie małopolskiego. Przyjęliśmy jako samorząd także odpowiedzialność za lotnisko i inwestycje w port lotniczy należały do najważniejszych w tej 20-letniej historii, podobnie jak budowa drogi lotniskowej, najpierw dwupasmowej, wytyczonej po nowym śladzie, a potem rozbudowanej do czteropasmówki, którą niedawno miałem radość otwierać. Pamiętam też nasze pierwsze kroki po fundusze unijne, jak uczyliśmy się korzystać z programu przedakcesyjnego Phare. Nabieraliśmy doświadczenia tak potrzebnego podczas pracy w samorządzie.
Marszałek odwoływał się również do dziedzictwa kulturowego, tradycji i „wiary naszych ojców”. Nie po raz pierwszy porównał drogę, jaka zmierza Podkarpacie do rozwoju niemieckiej Bawarii. O tradycjach podkarpackich ziem pisał w liście do gości jubileuszu prezydent Andrzej Duda (list odczytała Grażyna Ignaczak-Bandych, Dyrektor Generalny Kancelarii Prezydenta RP). Prezydent przypomniał, że województwo powstało na dawnej ziemi lwowskiej, ruskiej, bełskiej, których barwy są w herbie, a także po części na ziemi krakowskiej i sandomierskiej. Chwalił region nie tylko za skuteczne korzystanie z funduszy unijnych i państwowych, ale także za zachowanie piękna zabytków kultury i bogactwa przyrodniczego. Podkreślił, że zmiany, które w ciągu 20 lat nastąpiły są zasługą mieszkańców regionu.
Ilu ich dzisiaj jest? – 2 127 462 osoby – zdradzili Aleksandra Gorzelak-Nieduży i Tomasz Leyko, prowadzący galę w Filharmonii Podkarpackiej.
Banat i Rzońca zasłużeni
Jubileuszowe uroczystości rozpoczęły się już rano mszą św. w Bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny OO. Bernardynów, w której uczestniczyli pracownicy urzędu marszałkowskiego oraz członkowie zarządu i przewodniczący sejmiku. Po mszy zarząd województwa oraz zaproszeni na obchody goście, w tym delegacje partnerskich samorządów z zagranicy, złożyli kwiaty przed Pomnikiem Smoleńskim.
Zdzisław Banat. Fot. Podkarpackie.pl
Podczas uroczystej sesji Sejmiku Województwa Podkarpackiego odsłonięto i poświęcono nowy herb województwa, a pierwszy przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego Zdzisław Banat oraz pierwszy marszałek Województwa Podkarpackiego Bogdan Rzońca otrzymali Odznakę Honorową „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”. Podczas tej sesji radni wybrali również nowego członka zarządu województwa, w miejsce wybranej do sejmu Marii Kurowskiej. Obecną poseł zastąpiła w zarządzie Anna Huk. Wybrano również wiceprzewodniczącego sejmiku – Wojciech Zając objął tę funkcję po Teresie Pamule, która również wygrała wybory parlamentarne i została posłem.
We wtorek radni dyskutowali także o budżecie województwa na 2020 rok. Zaplanowano w nim wydatki w wysokości ponad 1,3 mld zł. – Jaka to nieporównywalna sumą z tą, którą dysponowaliśmy w 1999 roku – stwierdził marszałek Władysław Ortyl podczas wieczornej gali w Filharmonii Podkarpackiej, która wieńczyła jubileuszowy wieczór.
Medale i Carmina Burana
Podczas gali w Filharmonii Podkarpackiej Grażyna Ignaczak-Bandych, Władysław Ortyl oraz pełniąca obowiązki wojewody podkarpackiego Lucyna Pohalicz wręczyli odznaczenia państwowe i medale przyznane przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski otrzymał Zdzisław Banat, a Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – Jan Budziaszek, perkusista Skaldów i pomysłodawca koncertu „Jednego Serca, Jednego Ducha”, który od 2003 roku, zawsze w Boże Ciało, odbywa się w Parku Sybiraków w Rzeszowie.
Jan Budziaszek. Fot. Podkarpackie.pl
Złoty Medal za Długoletnią Służbę otrzymali: Janina Jastrząb, skarbnik województwa podkarpackiego; Ryszard Jur, dyrektor Departamentu Wdrażania Projektów Infrastrukturalnych Regionalnego Programu Operacyjnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego (UMWP); Zofia Kochan, dyrektor Departamentu Rolnictwa, Geodezji i Gospodarki Mieniem UMWP; sekretarz województwa podkarpackiego Lesław Majkut; Jerzy Rodzeń, dyrektor Podkarpackiego Biura Planowania Przestrzennego w Rzeszowie.
Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę odznaczeni zostali: Mariusz Bednarz, prezes Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego; Wojciech Magnowski, dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym UMWP; Paweł Wais, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego UMWP.
Wieczór uwieńczył tort i koncert, podczas którego zabrzmiała „Carmina Burana” Carla Orffa. Popularne dzieło wykonały pod batutą prof. Grzegorza Oliwy chóry: Strzyżowski Chór Kameralny, Podkarpacki Chór Męski oraz Chór Nauczycielski „Akor” z Mielca. Towarzyszyli im utalentowani soliści i muzycy: sopranistka Karina Skrzeszewska, tenor Maciej Gallas, baryton Maciej Bartczak oraz na fortepianach Agnieszka i Piotr Kopińscy, a na instrumentach perkusyjnych: Adam Bąk i Michał Żymełka. Ich występ publiczność nagrodziła owacją na stojąco.
