Dotychczas wielu informatyków i inżynierów odliczało 50% kosztów uzyskania przychodu od honorariów z praw autorskich. Niższe koszty często przekładały się na wzrost wynagrodzeń w branżach, gdzie pracowali uprawnieni do takiej ulgi. Jednak po najnowszych kontrolach fiskus żąda często dopłaty do podatku i to nawet do 5 lat wstecz. Jak argumentuje skarbówka nie wystarczy podział na stałą część wynagrodzenia i honorarium za prawa autorskie, zależne od czasu poświęconego przez pracownika na wykonanie utworu. Nie jest to dowód, że dzieło powstało. W sporze podatnika z urzędem decydujące znaczenie mogą mieć uzyskane przez pracodawców i pracowników korzystne dla nich interpretacje indywidualne, lub bardzo skrupulatna dokumentacja.
Komentarz AXELO (Maciej Letkiewicz)
Stosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów było w wielu branżach bardzo popularne, gdyż zapewniało stosunkowo duże korzyści w postaci wyższego wynagrodzenia opłacanych za pracę twórczą pracowników. Wśród pracowników, których praca dała się chociaż częściowo określić jako twórcza i mogła korzystać w związku z tym z określeniem jako utwory, wyraźny był trend do stosowania tego sposobu rozliczania. Zasadność takiego sposobu rozliczania potwierdzały liczne podatkowe interpretacje indywidualne.
Możliwość skorzystania z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu wynikała z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowił, że z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu może skorzystać osoba, która uzyska wynagrodzenie za czynności będące przedmiotem prawa autorskiego, czyli co do zasady jest autorem utworów. Jeszcze do niedawna organy podatkowe przy spełnieniu licznych warunków jak:
• twórczy charakter pracy,
• przeniesienie praw autorskich,
• precyzyjne określenie w umowie twórczego zakresu pracy pracownika,
• określenie proporcji czasu pracy poświęcanego na pracę twórczą i nietwórczą,
• określenie proporcji wynagrodzenia w stosunku do pracy twórczej i nietwórczej,
• prowadzenie ewidencji utworów, których autorem jest pracownik
Wszystko uległo zmianie wraz ze zmianą podejścia fiskusa. Pojawiły się indywidualne interpretacje jak interpretacja nr 0111-KDIB2-3.4011.123.2017.1.KK , w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zakwestionował dotychczas często stosowany sposób procentowego określenia wynagrodzenia według podziału czasu pracy na twórczą i nietwórczą. Zdaniem organów skarbowych przez wyodrębnienie honorarium z łącznej wartości wynagrodzenia nie można uznać sytuacji, w której to pracodawca określa je jako procent ogólnego wynagrodzenia pracownika. Wykonywanie pracy twórczej nie oznacza bowiem automatycznie powstania utworu i przejścia praw z tego tytułu na pracodawcę. Czas pracy nie jest wyznacznikiem wartości utworu. Organ uznał też, że wewnętrzna ewidencja czasu pracy nie ma charakteru kształtującego stosunek pracy, posiada jedynie charakter odtworzeniowy (dokumentacyjny) w zakresie wykorzystania czasu pracy konkretnego pracownika. Dane określające ilość czasu pracy poświęconego na pracę twórczą w stosunku do miesięcznej normy czasu pracy, wykazują tylko czas pracy poświęcony na pracę o charakterze twórczym, ale nie określają wysokości honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu. Wskazana w ten sposób część wynagrodzenia jest odzwierciedleniem proporcji czasu pracy na pracę twórczą w stosunku do czasu pracy poświęconego na wypełnianie pozostałych obowiązków pracowniczych, natomiast art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymaga związania przychodu z uzyskaniem praw autorskich i rozporządzeniem nimi, a nie z czasem pracy przeznaczonym na uzyskanie tych praw.
W związku z powyższą zmianą interpretacyjną organów skarbowych zagrożone są rozliczenia wszystkich osób, które stosowały w przeszłości podwyższone koszty uzyskania przychodów i rozliczały wynagrodzenie za twórczą część pracy poprzez uzależnienie jej od poświęconego na nią czasu pracy. Jest to bardzo niekorzystna zmiana dla podatników, tym bardziej, że nie odnosi się do zmiany przepisów a tylko do ich wykładni, a więc może działać w stosunku do przeszłych rozliczeń podatkowych. W celu uniknięcia tego typu sytuacji należy zadbać o profesjonalnie przygotowane zasady rozliczania wynagrodzeń w firmie i odpowiednią dokumentację. W pewnym stopniu pomocne będą też uzyskane indywidualne interpretacje podatkowe.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.