Firma Nowak Innovations z Krosna opracowała innowacyjne w skali światowej systemy bezpieczeństwa, działające podczas jazdy samochodem. Pierwszy to awaryjne otwieranie drzwi AEDO (Automatic Emergency Door Opening), a drugi – przecinanie pasów bezpieczeństwa SECS (Seatbelt Emergency Cutting System). Ratują życie osób, które w wyniku wypadku zostały uwięzione w pojeździe. Pomysł ich opracowania narodził się właśnie po takim tragicznym w skutkach wydarzeniu. Licencję kupiła polska zbrojeniówka. Wchodzi też produkcja dla samochodów cywilnych.
– Byliśmy świadkami tragicznego w skutkach wypadku samochodowego we Francji z udziałem młodego kierowcy. Nie było możliwości dostania się do środka pojazdu, w którym wybuchł ogień. Patrzyliśmy bezradni. A wystarczyło małe, proste urządzenie, które mogłoby te zakleszczone drzwi otworzyć – opowiada Zygmunt Nowak, który wraz z braćmi Januszem Nowakiem i Wiesławem Nowakiem, wymyślili, skonstruowali i opatentowali dwa rozwiązania – pirotechniczny siłownik teleskopowy do otwierania zakleszczonych drzwi pojazdów oraz pirotechniczny przecinak pasów bezpieczeństwa.
Jak to działa? System AEDO składa się z elektronicznego układu sterującego, który może być uruchamiany automatycznie lub ręcznie przez pasażerów pojazdów. Jest on połączony z pirotechnicznymi siłownikami teleskopowymi, umieszczonymi w słupkach drzwiowych B i C, oraz z mikrosiłownikami zamontowanymi wewnątrz drzwi. W sytuacji awaryjnej, zagrożenia życia pożarem, czy utonięciem, może uratować życie osób uwięzionych w samochodzie.
System ma niezależne zasilanie akumulatorem małej mocy (doładowywanym z akumulatora głównego), więc zadziała niezależnie od tego, czy instalacja elektryczna samochodu jest sprawna. Uaktywnia się automatycznie po zderzeniu, dachowaniu, z 10-sekundowym opóźnieniem, obliczonym na czas potrzebny do zatrzymaniu pojazdu. Włącza się również po wpadnięciu auta do wody lub po wybuchu pożaru. Także pasażerowie sami mogą zdecydować, czy chcą uruchomić system awaryjny. Służy do tego ręczny włącznik, posiadający kod.
Umieszczony przy zamku drzwi mikrosiłownik otwiera zamek, po czym układ elektroniczny uruchamia siłownik główny. Generatory gazu (takie jak stosowane m.in. w napinaczach pasów bezpieczeństwa) powodują wysunięcie członów siłownika. Dzieje się to stopniowo, wywierając na zakleszczone drzwi nacisk o sile od 1 200 do 5 000 N (około 120 do 500 kG), aż do ich otwarcia.
– Generatory gazu dostarcza nam japońska firma Kayaku Safety Systems, która nawiązała z nami współpracę – mówi Zygmunt Nowak i zapewnia, że system przeszedł pozytywnie wiele testów i prób. Przy jego produkcji krośnieńska spółka współpracuje z firmami z Doliny Lotniczej i Polskiej Grupy Motoryzacyjnej, do której sama też należy.
Elementy systemu AEDO. Fot. Tadeusz Poźniak
Siłowniki Nowak Innovations radzą sobie nawet z drzwiami pancernymi w pojazdach wojskowych, dlatego wynalazek obudził duże zainteresowanie światowych firm, które dostarczają rozwiązania dla armii. – W pojazdach wojskowych dołożyliśmy dodatkowo funkcję otwierania pojazdów z zewnątrz. Służy do tego elektroniczny klucz, którym dysponować będą służby ratownicze – wyjaśnia Zygmunt Nowak.
Pirotechniczne generatory gazu o małej mocy bracia Nowak zastosowali również w drugim wynalazku – systemie awaryjnego przecinania pasów bezpieczeństwa. Napędza on ostrze umieszczone obok taśmy pasa bezpieczeństwa.
– Aktualnie kończymy certyfikację systemu AEDO. Planujemy wprowadzić go na rynek aftermarket w Polsce, do końca tego roku, a następnie na rynek UE. Najpierw będzie dostępny w autoryzowanych serwisach samochodowych i oferowany do aut używanych. Montaż jest bardzo prosty, bez ingerencji w układ elektroniczny samochodu. Obecnie montujemy AEDO w amerykańskim SUV-ie GMC Yukon na zlecenie wrocławskiej firmy – zdradzają bracia Nowak. Zauważają, że ich wynalazek rozwiązuje problem, z którym świat motoryzacji do tej pory sobie nie radził. Główną przyczyną śmierci w wypadkach drogowych jest wykrwawienie, na które osiem razy częściej narażone są osoby uwięzione w samochodach. Niebezpieczeństwem jest dla nich także pożar oraz zatopienie. W tym ostatnim przypadku system AEDO poradzi sobie z naciskiem wody na drzwi pojazdu i pozwoli uwolnić się z pułapki.
Ponad 10 patentów związanych z opisanymi systemami bezpieczeństwa, spółka
Nowak Innovations otrzymała w Polsce, Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Chinach. Daje to ich wynalazkom ochronę do 2036 roku. – Odmówiliśmy sprzedaży praw do naszego systemu firmom z Japonii i USA. Chcemy go produkować w Polsce, w fabryce na Podkarpaciu. To spowolniło wprowadzenie wynalazku na rynek, ale bardziej się opłaci. Naszym pierwszym dużym klientem została firma z Polskiej Grupy Zbrojeniowej. W przyszłym roku nasze siłowniki wchodzą do seryjnej produkcji w pojazdach wojskowych – podsumowują bracia Nowak i mają nadzieję, że wynalazek zainteresuje producentów polskiej Izery.
.jpg)
