Rok 2024 był czasem intensywnej pracy dla Rzecznika Praw Pacjenta. Rozpatrzono tysiące spraw indywidualnych i setki skarg zbiorowych, ale też zostało wydanych 260 decyzji w sprawie przyznania z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych świadczeń pieniężnych dla poszkodowanych pacjentów – poinformował Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta.
Jak zauważył Rzecznik Praw Pacjenta, mimo że minionych dwanaście miesięcy było szczególne, podczas których przypadło 15-lecie powołania tej instytucji, nikt w biurze nie zwalniał tempa, zwłaszcza wobec pojawiających się nowych zadań i wyzwań.
„Co więcej, z roku na rok liczba spraw prowadzonych przez Rzecznika Praw Pacjenta rośnie, zwiększa się też zakres badanych aspektów związanych z szeroko rozumianymi prawami pacjenta” – zaznaczył minister Chmielowiec.
Dodał, że jednym z najważniejszych wydarzeń w 2024 roku było faktyczne uruchomienie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych we współpracy z minister zdrowia Izabelą Leszczyną. Minister przekazał, że jest to pozasądowa ścieżka dochodzenia roszczeń przez pacjentów lub ich bliskich, a przyznawanie świadczeń rozpoczęło się w czerwcu roku 2024 dzięki wydanemu przez minister zdrowia rozporządzeniu.
„W minionym roku wpłynęło ponad 1500 wniosków o przyznanie świadczenia z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. W sumie wydałem ponad 260 decyzji o przyznaniu świadczenia, w tym 162 pozytywne, na łączna kwotę wypłat sięgającą blisko 9,5 mln zł” – podał minister Bartłomiej Chmielowiec i dodał, że średnia przyznana kwota świadczenia kompensacyjnego wyniosła 60 tys. zł.
„Nie mam wątpliwości, że Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych był w Polsce bardzo potrzebny. Świadczą o tym i liczba wniosków, i fakt, że przyznawane przez nas rekompensaty są akceptowane przez pacjentów i ich bliskich” – zaznaczył Rzecznik.
Uzupełnił, że tworząc ramy Funduszu, opierał się na modelach działających w krajach skandynawskich, przede wszystkim w Danii.
Minister Chmielowiec wskazał, że w 2024 roku poza Funduszem Kompensacyjnym Zdarzeń Medycznych priorytetem była ochrona zbiorowych praw pacjentów.
„Departament Prawny w biurze Rzecznika Praw Pacjenta wszczął aż 322 postępowania zbiorowe. Jednocześnie wydałem w 2024 roku 385 decyzji, dotyczących praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Z czego najwięcej dotyczyło tzw. receptomatów” – mówił RPP.
Zaznaczył, że wydał 32 decyzje uznające stosowanie praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów przez tzw. receptomaty, z tego 23 sprawy dotyczyły dostępu do leków odurzających (medycznej marihuany).
„Inne sprawy dotyczące naruszenia zbiorowych prac pacjentów związane były m.in. z badaniem kleszczy w kierunku boreliozy, aby potwierdzić lub wykluczyć chorobę u człowieka, co jest niezgodne z wiedzą medyczną, ale też z bardzo często zgłaszanym przez pacjentów problemem z telefoniczną rejestracją na wizytę w podmiocie medycznym” – wskazał.
Dodał, że ponadto pracownicy Departamentu Prawnego brali udział w 100 rozprawach sądowych, zaopiniowali 102 projekty aktów prawnych, udzielili 65 interpretacji prawnych, między innymi dla podmiotów leczniczych.
Minister Chmielowiec poinformował też, że tylko w 2024 roku kwota zadośćuczynień i odszkodowań (na mocy wydanych orzeczeń sądowych i zawartych ugód) w sprawach cywilnych z udziałem Rzecznika Praw Pacjenta wyniosła 3,3 mln zł. Łącznie w całym okresie działalności Rzecznika Praw Pacjenta kwota ta osiągnęła niemal 13 mln zł.
Jeszcze więcej niż spraw zborowych Rzecznik prowadził postępowań dotyczących naruszenia praw pacjenta w sprawach indywidualnych.
„W 2024 roku wydaliśmy ze współpracownikami ponad 2100 rozstrzygnięć w ramach prowadzonych postępowań wyjaśniających w sprawach indywidulanych. Podjęliśmy blisko cztery tysiące spraw w ramach współpracy z podmiotami leczniczymi na podstawie art. 47.1.9a oraz udzieliliśmy blisko osiem tysięcy pisemnych pouczeń i porad dla pacjentów” – podał minister Chmielowiec.
Dodał, że w ramach Departamentu Postępowań Wyjaśniających działa Telefoniczna Informacja Pacjenta (infolinia), poprzez którą udzielono ponad 81 tysięcy porad telefonicznych w trakcie przeprowadzanych całodobowo rozmów telefonicznych.
„Podjęliśmy ponad 2 200 interwencji pisemnych i telefonicznych w podmiotach leczniczych, na podstawie zgłoszeń pacjentów przez infolinię w sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu i wymagających pilnego wsparcia” – zaznaczył.
„Interwencje podejmowane są w sprawach wymagających niezwłocznego działania, zwłaszcza zagrażających życiu i zdrowiu. Dotyczy to przede wszystkim wsparcia dla osób starszych, niepełnosprawnych, dzieci, kobiet w ciąży, osób chorych onkologicznie, ale nie tylko. W sytuacjach, kiedy konieczne jest pilne wsparcie pacjenta w jego trudnej zdrowotnie sytuacji, pracownicy biura Rzecznika Praw Pacjenta podejmują działania interwencyjno-wspierające w podmiotach leczniczych” – powiedział Bartłomiej Chmielowiec.
Zwrócił uwagę, że szybkie i skuteczne podjęcie sprawy ma na celu zapobieganiu naruszeniu praw pacjenta czy też ewentualnym jego skutkom, a w szczególności sytuacji zagrażającej jego zdrowiu i życiu.
Według Rzecznika Praw Pacjenta warto skorzystać z całodobowej Telefonicznej Informacji Pacjenta, która poza udzielaniem informacji pacjentom prowadzi również natychmiastowe interwencje.
„Przypominam, że postępowania wyjaśniające czy interwencje dotyczą również pacjentów objętych psychiatryczną opieką zdrowotną i są prowadzone przez Departament Zdrowia Psychicznego w biurze Rzecznika Praw Pacjenta” – podkreślił.
Rzecznik Praw Pacjenta dodał, że departament ten w 2024 roku wszczął 7479 spraw, w tym 6291 to zgłoszenia wpływające od pacjentów, ich osób bliskich, innych osób i instytucji w sprawach dotyczących praw pacjentów psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Natomiast 1188 to liczba własna inicjatyw, w szczególności Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego oceniających realizację praw pacjenta w szpitalach psychiatrycznych.
„Wszelkie nasze działania zmierzające do ochrony zbiorowych, a także indywidualnych praw pacjentów przed nieuczciwymi praktykami, czy wszelkiej maści szarlatanami prowadzącymi leczenie niezgodne z najnowszą wiedzą, będą zintensyfikowane w 2025 roku” – zapewnił minister Chmielowiec.
Podczas 15-lecia istnienia urzędu Rzecznika Prawa Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec zaprezentował Strategię Wieloletnią, która jest już realizowana, kładąc nacisk na podnoszenie poziomu bezpieczeństwa pacjentów w Polsce, a także na znaczenie innowacji, wprowadzania nowych skutecznych i dobrych praktyk oraz odpowiedniego informowania i edukowania pacjentów.
