Polska przygotowuje plan awaryjny ewakuacji najcenniejszych dóbr kultury na wypadek inwazji rosyjskiej – powiedziała minister kultury Hanna Wróblewska w wywiadzie dla Financial Times.
Decyzja ta jest częścią szerszej strategii bezpieczeństwa narodowego premiera Donalda Tuska, która zakłada podwojenie liczebności sił zbrojnych do 500 000 i wzmocnienie ochrony granic.
„Nasze muzea nie mogą już działać w oparciu o teoretyczną koncepcję bezpieczeństwa” – powiedziała Wróblewska w oświadczeniu opublikowanym w sobotę.
Plan zakłada współpracę z rządami zagranicznymi w celu zabezpieczenia tymczasowego przechowywania za granicą obrazów, rzeźb, rzadkich książek i instrumentów muzycznych przechowywanych w około 160 państwowych instytucjach. Oczekuje się również udziału prywatnych galerii i muzeów.
Nadzór nad projektem powierzono Maciejowi Matysiakowi, byłemu pułkownikowi armii i byłemu zastępcy szefa polskiej agencji kontrwywiadu wojskowego. Obecnie kieruje on nowo utworzonym Departamentem Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Kultury.
Inicjatywa ta częściowo opiera się na doświadczeniach Polski w zakresie pomocy Ukrainie w relokacji dóbr kultury po inwazji Rosji w 2022 r.
Wróblewska dodała, że trwają prace nad zaktualizowaniem dokumentacji, aby ułatwić przyszłą repatriację.
Decyzja, które przedmioty zasługują na „priorytetową ewakuację”, pozostaje kluczowym wyzwaniem. „Nie da się ewakuować wszystkiego” – powiedziała.
Minister zauważył, że podobne działania w zakresie planowania kryzysowego prowadzą także Litwa, Łotwa i Estonia.
Nacisk na ochronę dziedzictwa kulturowego w całym regionie wynika ze zwiększonej świadomości zagrożeń związanych z wojną.
W zeszłym roku przedstawiciele służb cywilnych i wojskowych z państw bałtyckich wzięli udział w trzydniowych warsztatach UNESCO w Estonii, których tematem przewodnim była ochrona dóbr kultury w czasie konfliktu.
Podczas szkolenia omówiono obowiązki prawne wynikające z Konwencji haskiej z 1954 r. oraz dwóch jej protokołów. „Zrozumienie wojskowej perspektywy ochrony dóbr kultury pomaga skuteczniej planować działania cywilne w przypadku konfliktu zbrojnego” – powiedział jeden z uczestników.
Uczestnicy odwiedzili również zbombardowany kościół św. Mikołaja na Starym Mieście w Tallinnie, gdzie zapoznali się z historią ewakuacji podczas II wojny światowej.
Tymczasem Polska kontynuuje swoje długotrwałe wysiłki na rzecz odzyskania dzieł sztuki zrabowanych podczas II wojny światowej. Według Wróblewskiej, około 20 dzieł jest zwracanych rocznie z krajów takich jak Niemcy i Stany Zjednoczone, ale wiele z nich nadal pozostaje zaginionych.
TVP Świat za pośrednictwem www.kyivpost.com
TVP World to pierwszy w Polsce kanał anglojęzyczny, na którym można znaleźć wywiady z naszymi gośćmi, informacje ze świata z polskiej perspektywy, a także najświeższe informacje z regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
Czytaj także:
