Około 400 uczestników – pedagogów, psychiatrów, psychologów, samorządowców, nauczycieli, ekspertów i naukowców, przedstawicieli centrów zdrowia psychicznego oraz organizacji pozarządowych wzięło udział w konferencji „Podkarpackie przeciw depresji”. Organizatorami wydarzenia byli wspólnie Samorząd Województwa Podkarpackiego, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, Biuro Parlamentu Europejskiego w Polsce oraz Alians Przeciwko Depresji. Podczas konferencji samorząd województwa reprezentowała członek zarządu Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Obecni byli także radni województwa: Sabina Południak, Bronisław Baran, Paweł Pazdan oraz Bogdan Romaniuk.
Konferencja odbyła się w Światowym Dniu Zdrowia Psychicznego. Dzień ten, oficjalnie obchodzony co roku 10 października, ustanowiony został z inicjatywy Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego. Jego głównym celem jest podnoszenie świadomości społecznej na temat kluczowych kwestii zdrowia psychicznego.
Jak podkreślają specjaliści depresja możne dotknąć każdego, ma wiele twarzy i jest chorobą, którą można i trzeba leczyć. Na całym świecie zmaga się z nią coraz więcej ludzi. W samej tylko Europie, co roku około 40 mln ludzi cierpi na depresję. W Unii Europejskiej około 48 tys. osób rocznie umiera śmiercią samobójczą, z czego ponad połowa z nich cierpiała na depresję. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Polsce aż 1,5 miliona osób walczy z depresją.
Uczestników konferencji, która odbyła się w Centrum Wystawienniczo – Kongresowym Województwa Podkarpackiego w Jasionce, w imieniu marszałka Władysława Ortyla powitała członek zarządu województwa Małgorzata Jarosińska – Jedynak.
Mówimy dziś o temacie, który może dotyczyć każdego z nas, bo depresja jest chorobą demokratyczną, może dotknąć każdego i może mieć także naszą twarz. Rozmawiamy o tym jak rozpoznawać, jak dostrzec osobę, która potrzebuje pomocy, jak współpracować. Ale także jakie powinniśmy podejmować działania, biorąc pod uwagę fakt, że bardzo dużo w dziedzinie psychiatrii, zdrowia psychicznego udało się zrealizować i mając świadomość, jak ogromne wyzwania jeszcze przed nami – mówiła witając gości wydarzenia członek zarządu.
Dziś bardzo ważne jest, abyśmy odchodzili od modelu zinstytucjonalizowanego, aby pomóc osobie, która boryka się z problemem depresji, gdy nie tylko choruje głowa, ale także całe ciało. Aby pomóc takiej osobie potrzebujemy zaangażowania specjalistów, środowiska i w pracy i w szkole oraz z w domu. Dlatego tak ważny jest ten proces deinstytucjonalizacji przeprowadzić sprawnie, mądrze, z wykorzystaniem potrzebnych ogromnych środków finansowych. Dziś chcielibyśmy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak i gdzie pojawiają się w regionie białe plamy, które powinniśmy zabezpieczyć, wypełnić kolorem, aby każdy czuł się zaopiekowany, wiedząc, że gdy dzieje się coś złego, może pójść do specjalisty – mówiła Małgorzata Jarosińska –Jedynak.
Członek zarządu podkreślała także działania podejmowane przez samorząd województwa dla zapewnienia mieszkańcom odpowiedniego poziomu pomocy i leczenia.
Samorząd województwa pomaga studentom medycyny, którzy decydują się wybrać deficytowe specjalizacje, by zapewnić lekarzy naszym placówkom. Jesteśmy teraz w trakcie konsultacji programu, który pokaże gdzie, jak, po co i za ile realizować działania w najbliższych latach. Wspólnie, nie tylko podpisując deklaracje, ale realizując potrzebne i kompleksowe działania jesteśmy w stanie depresję pokonać – powiedziała podczas konferencji członek zarządu województwa Małgorzata Jarosińska – Jedynak.
Celem konferencji jest wspieranie działań na rzecz przeciwdziałania depresji, zwiększenie zrozumienia i wiedzy na temat zdrowia psychicznego w społecznościach, szkołach, miejscach pracy i w domu,. Chodzi też o szerzenie idei tworzenia Aliansów Przeciw Depresji – sieci osób, instytucji i organizacji działających lokalnie, które poprzez efekt synergii skutecznie wspierają osoby doświadczające depresji i zapobiegają zachowaniom samobójczym. Współorganizatorami konferencji były Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce oraz Biuro Parlamentu Europejskiego w Polsce.
Jestem poruszona państwa liczną obecnością, bo to jest temat, o którym powinniśmy mówić znacznie lepiej i częściej. Na co dzień doświadczamy wielu bodźców, które mają ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Nie muszę mówić o wpływie wojny, która toczy się tuż za granicą, o codziennym stresie i presji w pracy, domu, o wpływie social mediów, o dzieciach, które martwią się myśląc kategoriami końca świata. Nie mam wątpliwości, że kluczem do zwiększenia odporności nas jako jednostek, ale także zwiększenia możliwości jako wspólnot lokalnych, regionalnych, czy narodowych jest dyskusja o trosce o zdrowie psychiczne. Tak, byśmy mogli nie tylko przetrwać, ale także radzić sobie na poziomie rodzinnym, służbowym, i każdym. Jednym z trzech filarów w holistycznym podejściu do zdrowia psychicznego, o którym mówi Komisja Europejska jest zapobieganie, podnoszenie świadomości, uwrażliwianie i temu służy nasza Konferencja – mówiła podczas wydarzenia Katarzyna Smyk, dyrektorka Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.
Podkarpackie to czwarte miejsce w Polsce, po Warszawie, Szczecinie i Katowicach, gdzie zorganizowana została konferencja.
Podczas trzech wcześniejszych wydarzeń blisko setka osób podpisała deklarację przeciw depresji. Na Podkarpaciu podpisze ją kolejnych kilkanaście. Komisja Europejska i Parlament Europejski nie maja twardych kompetencji w stanowieniu prawa dotyczącego zdrowia, ale obie instytucje robią dużo w zakresie promocji zdrowia. Parlament wydaje rezolucje, które wskazują problemy i wzywają państwa członkowskie do uchwalania programów, które będą wspomagać samorządy i obywateli – zaznaczył Witold Naturski, dyrektor Biura Parlamentu Europejskiego w Polsce.
O konkretnych działaniach, ale i potrzebach mówił dr Piotr Toczyski ekspert Team Direct, z Aliansu Przeciw Depresji.
Wciąż widzimy głównie wierzchołek góry lodowej tego, co od dekad robi się w kwestii zdrowienia, w kwestii dobrych praktyk oraz narzędzi do pomocy. W dokumentach dotyczących zrównoważonego rozwoju w Europie jest podpunkt dotyczący zdrowia psychicznego i działania KE skutkują tym, że potem spotykamy się na takich ważnych konferencjach. Wciąż zbyt rzadko słyszymy jednak o depresji. A wiemy, że im więcej wiemy tym mnie samobójstw, takie są twarde dane o depresji ze 130 aliansów w wielu miejscach w Europie. W 2023 roku Komisja Europejska policzyła, że około miliarda euro jest zaangażowanych w sprzyjanie zdrowiu psychicznemu. W różnych politykach unijnych mieści się kwestia zdrowia. A wzmacnianie zdrowia psychicznego może być realizowane poprzez sięganie do różnych unijnych programów – mówił w Jasionce dr Piotr Toczyski.
W czasie konferencji jej uczestnicy wzięli udział w dwóch panelach. Pierwszy zatytułowany “Zdrowie psychiczne w systemie edukacji i nauki”, dotykał tematu depresji wśród dzieci i młodzieży. Uczestnicy panelu rozmawiali o roli szkoły w tworzeniu miejsca sprzyjającego profilaktyce, rozpoznawaniu oraz leczeniu choroby.
Drugi panel – “Jak lokalnie sprzyjać zdrowieniu z depresji?” poświęcony był potrzebom osób dotkniętych chorobą, które powinny mieć, w sytuacji kryzysu, możliwość podjęcia bardzo szybkiej interwencji i leczenia blisko domu. Podczas panelu rozmawiano tym jak funkcjonują dotychczasowe rozwiązania i jak powinny one wyglądać.
Zwieńczeniem konferencji stało się podpisanie wspólnej, symbolicznej deklaracji „Podkarpackie przeciw depresji”. Kilkanaście osób reprezentujących różne środowiska złożyło swoje podpisy deklarując wsparcie dla działań na rzecz przeciwdziałania depresji. Wśród podpisujących dokument była członek zarządu województwa Małgorzata Jarosińska – Jedynak.
Samorząd Województwa Podkarpackiego jest w trakcie opracowania nowego Regionalnego Programu Zdrowia Psychicznego na lata 2025-2030. Program wkrótce zostanie przedstawiony do szerokich konsultacji społecznych, ma zostać uchwalony do końca tego roku. Główne cele programu to zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi i doświadczających kryzysu psychicznego, wszechstronnej i kompleksowej opieki i wsparcia adekwatnej do potrzeb oraz prowadzenie działań na rzecz zapobiegania stygmatyzacji i dyskryminacji osób z zaburzeniami psychicznymi. Program będzie realizowany przy zaangażowaniu organizacji pozarządowych i na lokalne działania chcemy przeznaczyć w przyszłym roku 150 tys. zł.
Zaplanowaliśmy też do realizacji specjalny program wsparcia dla dzieci i młodzieży w kryzysie psychicznym z wykorzystaniem mobilnego punktu pomocy (3,5 mln w skali trzech lat). Nasze działania będą ukierunkowane na upowszechnienie środowiskowego modelu ochrony zdrowia psychicznego, upowszechnianie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego, aktywizację zawodową i społeczną osób z zaburzeniami psychicznymi, koordynację dostępnych form opieki i wsparcia oraz udzielanie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dzieciom, uczniom, rodzicom i nauczycielom.
