Nowe rozdanie Funduszy Norweskich i EOG

Polska, Islandia, Liechtenstein i Norwegia podpisały umowy na IV edycję Funduszy Norweskich i EOG dla Polski. Nasz kraj otrzyma 4 mld zł. Wydarzenie odbyło się 23 kwietnia w Warszawie.

Umowy międzynarodowe (Memoranda of Understanding) podpisali:

Może cię zainteresować

Dni Funduszy Europejskich 2025 – największe święto unijnych projektów

Baker McKenzie: Polska może stać się ważnym ośrodkiem technologii obronnych oraz dual-use w Europie

Start kampanii „KPO. Przyspieszamy Polskę” – ruszamy 14 kwietnia!

Reklama

• Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, Minister Funduszy i Polityki Regionalnej 
• Espen Barth Eide, Minister Spraw Zagranicznych Norwegii, 
• Martin Eyjólfsson, Stały Sekretarz Stanu Islandii 
• Pascal Schafhauser, Ambasador Liechtensteinu przy Unii Europejskiej

W uroczystości uczestniczył też następca norweskiego tronu książę Haakon. 

Polska jest pierwszym krajem w Unii Europejskiej, który podpisuje Memorandum of Understanding i otrzymuje 1/4 całej puli inwestycyjnej. Mamy bardzo ambitny cel, aby pierwsze programy ruszyły na początku przyszłego roku – o wiele szybciej niż jest to formalnie wymagane. To jest największa pula inwestycyjna, która z każdej perspektywy na perspektywę rośnie. W obecnej będą to 4 miliardy złotych – ogromne środki na rozwój Polski, rozwój społeczności lokalnych, polskiej demokracji, organizacji samorządowych i polskiej kultury

– powiedziała minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Dzięki Funduszom Norweskim z poprzednich edycji ocieplonych zostało prawie 100 szkół, kilkadziesiąt podpisanych patentów. Wyremontowano bardzo ważne miejsca kultury, zabytki polskie, w tym także zamek w Malborku. Zrealizowano bardzo dużo inwestycji w rozwój społeczności lokalnych oraz ważny dla organizacji pozarządowych duży projekt wsparcia polskich NGOsów

– dodała szefowa MFiPR.

Dwie umowy, jeden cel

Umowy są dwie, ponieważ Fundusze Norweskie i EOG to formalnie dwa mechanizmy – Norweski Mechanizm Finansowy (tzw. Fundusze Norweskie) i Mechanizm Finansowy EOG (tzw. Fundusze EOG). Fundusze Norweskie finansowane są przez Norwegię, natomiast Fundusze EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię. 

Najwięcej dla Polski

Na mocy zawartych umów Polska otrzyma blisko  4 mld zł (925 mln euro). To najwięcej ze wszystkich 15 krajów, które korzystają z Funduszy Norweskich i EOG. W poprzedniej perspektywie było to prawie 3,5 mld zł (809,3 mln euro).

Pieniądze te zostaną przeznaczone na:

• osiem programów, którymi będą zarządzać polskie instytucje publiczne (tzw. operatorzy) oraz pomoc techniczna i Fundusz Współpracy Dwustronnej. W sumie ponad 3,3 mld zł (772 mln euro) otrzymają programy:
  • Badania Stosowane i Innowacje (zarządzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju) – około 343 mln zł (80 mln euro),
  • Badania Podstawowe (Narodowe Centrum Nauki) –około 257 mln zł (60 mln euro),
  • Rozwój Lokalny (Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej) – około 720 mln zł (168 mln euro),
  • Zielona Przedsiębiorczość i Innowacje (Polska Agencja Rozwoju i Przedsiębiorczości) –około 236 mln zł (55 mln euro),
  • Sprawiedliwość (Ministerstwo Sprawiedliwości) – około 257 mln zł (60 mln euro),
  • Sprawy Wewnętrzne (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji) – około 300 mln zł (70 mln euro),
  • Zielona Transformacja (Ministerstwo Klimatu i Środowiska) – około 685 mln zł (160 mln euro),
  • Kultura (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego) – około 385 mln zł (90 mln euro)
  • oraz pomoc techniczna i Fundusz Współpracy Dwustronnej – około 124 mln zł (29 mln euro),
• Fundusz Społeczeństwa Obywatelskiego dla organizacji pozarządowych, którym będzie zarządzać podmiot wybrany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię – około 358 mln zł (83,5 mln euro),
• mniejsze przedsięwzięcia, takie jak: Fundusz na rzecz dialogu społecznego i godnej pracy, Fundusz na rzecz budowania potencjału i współpracy z międzynarodowymi organizacjami partnerskimi i instytucjami, koszty zarządzania – pozostała kwota. 

Co dalej?

Kolejnym krokiem po podpisaniu memorandów będą prace nad poszczególnymi programami. Przygotują je operatorzy we współpracy z partnerami z Islandii, Liechtensteinu oraz Norwegii. Prawdopodobny termin podpisania umów na pierwsze programy to przełom 2025 i 2026 roku. Następnie będzie można uruchomić nabory wniosków.

Okres kwalifikowalności dla projektów IV edycji Funduszy Norweskich i EOG rozpoczyna się 24 kwietnia 2025 r. i trwa do końca kwietnia 2031 r. Oznacza to, że wydatki poniesione przez beneficjentów w tym czasie mogą zostać zrefundowane.

Poprzednia edycja funduszy

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej pracuje też nad zamknięciem poprzedniej, III edycji Funduszy Norweskich i EOG. Wydarzenie kończące III edycję odbyło się 4 grudnia 2024 r. w Warszawie.

Ze środków III edycji zrealizowano niemal 1800 projektów z zakresu badań naukowych, przedsiębiorczości, kultury, sprawiedliwości, spraw wewnętrznych, zdrowia, edukacji, rozwoju miast, ochrony środowiska oraz wsparcia społeczeństwa obywatelskiego. W sumie, w ramach III edycji Funduszy Norweskich i EOG ogłoszono 50 naborów wniosków w 13 programach.

Czym są Fundusze Norweskie i EOG

Fundusze Norweskie i EOG to pieniądze, które państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Islandia, Liechtenstein i Norwegia – przeznaczają na rozwój 15 krajów UE, w tym Polski.

Dzieje się tak dlatego, że te państwa EOG nie są członkami UE, ale korzystają z dobrodziejstw wspólnego rynku. 

Wartość IV edycji Funduszy Norweskich i EOG dla 15 krajów-beneficjentów to 3,268 mld euro (około 14 mld zł), z czego 97 proc. pochodzi z budżetu Norwegii.