Wrzosy, astry, lilaki to tylko niektóre kwiaty, które przyciągają do ogrodu motyle i owady zapylające. Motyle lubią rośliny i niebieskie. Jeśli nie straszna nam gąsienica bielinka kapustnika, bo kapusty nie sadzimy, to takie właśnie okazy umieśćmy w swoim ogródku.
Dzieci lubią biegać za tymi skrzydlatymi pięknościami, podglądać je na kwiatach, a potem przebierać się w motyle. W domowych ogrodach, gdzie uprawia się wiele różnych gatunków roślin, motyle są częstymi gośćmi, ale na typowo rekreacyjnych działkach mamy ich jak na lekarstwo. A szkoda. Na świecie żyje około 170 tysięcy gatunków motyli, w Polsce 3156 gatunków z 73 rodzin, z czego 163 to motyle dzienne. Motyle żyją krótką chwilę, umilmy im ten czas, sadząc kwiaty.
Skąd się biorą motyle?
Na początku są jaja, z których wylęgają się żarłoczne gąsienice siejące spustoszenie wśród roślin. Gdy już się najedzą owijają się przędzą, zakładają kokon, z którego po pewnym czasie wychodzą piękne, kolorowe motyle. Żyją one krótko – po złożeniu jaj giną. U niektórych gatunków motyli (np. u niektórych rusałek)zimują owady dorosłe, ale przeważnie zimują poczwarki lub jaja. Owady dorosłe zimują na strychach lub w piwnicach albo w przygotowanych domkach dla motyli.
Co lubią motyle?
Motyle lubią łąki i nieużytki, gdzie mają przestrzeń i rośliny żywicielskie, które objadają „do korzenia”. Obecność człowieka tylko im szkodzi. Stosowane przez nas w ochronie roślin środki chemiczne skutecznie zniszczą jaja i larwy wielu owadów w tym motyli.
Motyle lubią oczywiście kwiaty, sfermentowane owoce oraz mocz. W ogrodzie i na działce kwiatów i owoców nie brakuje, a ostatniego składnika być nie powinno. Spacerując po łąkach, na których pasą się zwierzęta najwięcej motyli zaobserwujemy właśnie przy ich odchodach.
Motyle najbardziej lubią budleję, która kusi je swoim zapachem i długimi kwiatostanami. Ogromne ilości tych owadów znajdziemy na kwitnących ziołach, szczególnie na macierzance, oregano, kozłku lekarskim, lawendzie, mięcie, kocimiętce, nasturcji, hyzopie, werbenie. Warto przeznaczyć w ogrodzie grządkę na łąkę. Różnorodność rosnących gatunków roślin przyciągnie nie tylko motyle, ale i owady zapylające, które są niezbędne w ogrodzie. Jeżeli nie łąka to choćby kępka pokrzywy, do której zlecą się m.in. rusałka pawik, rusałka kratkowiec, rusałka admirał, rusałka pokrzywnik oraz inne.
Uwaga na gąsienice
Gąsienice motyli lubią żerować na konkretnym gatunku rośliny i dlatego, przy ich masowym wystąpieniu dochodzi do gołożerów. Wtedy gąsienice są szkodnikami, z którymi walczymy – np. bielinek kapustnik na warzywach kapustnych.
Na zagonach z marchwią, koprem oraz przy biedrzeńcu anyżu pojawia się paź królowej. Jej gąsienice żerują w tych roślinach, wchodząc w szkodę.
Rusałka osetnik pojawia się najczęściej na łopianie i żmijowcu, a czerwończyk na szczawiu. Natomiast rusałka admirał i żałobnik pojawią się na sfermentowanych śliwkach lub gruszkach.
Rozpoznawanie motyli to nie lada sztuka. Pamiętajmy, że mamy motyle dzienne oraz nocne, czyli ćmy. Motyle różnią się w wyglądzie między gatunkami, ale także między osobnikami należącymi do jednego gatunku. Z zapamiętaniem wyglądu i nazw niektórych motyli nie będziemy mieć najmniejszego problemu, ale niektóre są do siebie tak podobne, że rozpoznają je tylko specjaliści.
Dlaczego motyle giną?
Ograniczamy motylom ich naturalne siedliska, coraz więcej mamy upraw jednorodnych i wielkopowierzchniowych, a na działkach i w ogrodach mamy szeroko pojętą rekreację. Równo skoszony trawnik i iglaki to nie jest dobre miejsce dla motyli. W takim ogrodzie, gdzie nic nie kwitnie wieje dla nich nudą. Jednogatunkowe i równo posadzone lasy oraz brak miedz pomiędzy polami uprawnymi sprawia, że owady nie mają miejsca do rozwoju i żerowania, przez co wiele gatunków ginie.
Jakie rośliny posadzić, by przyleciały motyle?
Wiosną lub jesienią posadźmy wieloletnie astry niskie lub wysokie. Późnym latem zakwitną feerią barw, a motyle dopełnią dzieła. Rozchodnik okazały, słonecznik szorstki, tojeść orszenilowata, wrzos pospolity, nawłoć, floksy, rudbekie, jeżówki, gęsiówka, zawciąg, ubiorek, miesięcznica,czy fiołki, lewkonia, lak, prymulki, goździki brodate, aksamitki, cynie, smagliczki, dziurawiec, facelia błękitna, mniszek, miodunka, rezeda żółta, maciejka, nostrzyk, malina, żagwin, a nawet pęcherznica, berberys, bez lilak, lipa drobno i szerokolistna, klony, kasztanowiec i tulipanowiec skutecznie zwabią motyle do ogrodu. Motyle przysiądą na krótką chwilę na każdej kwitnącej na żółto i niebiesko roślinie.
Nie warto w ogrodzie sadzić wyłącznie tulipanów, róż, pacioreczników, irysów, przylaszczek, niezapominajek, maków, piwonii i malw, bo motyle nie darzą ich większą sympatią.
